بررسي شاخص‌ هاي خدمات سلامت مادران در جمهوري اسلامي ايران بر اساس پيمايش شاخص‌ هاي چندگانه سلامت و جمعيت (IrMIDHS) سال 1389

Maternal Health Care based on Iran' Multiple Indicator Demographic and Health Survey (IrMIDHS-2010

مقدمه: با توجه به اهميت پايش وضعيت ارايه خدمات مادران در كشور، اين مطالعه با هدف بررسي وضعيت استفاده از خدمات سلامت مادران با استفاده از داده‌هاي مطالعه شاخص‌هاي چندگانه سلامت و جمعيت در جمهوري اسلامي ايران به تفكيك استان‌هاي كشور انجام شد. روش كـار: اين مطالعه توصيفي با استفاده از داده‌هاي پيمايش شاخص‌هاي چندگانه سلامت و جمعيت ايران در سال 1389 انجام شد. جهت بررسي خدمات سلامت مادران شاخص‌هاي محل زايمان، نوع زايمان (طبيعي يا سزارين)، وجود مراقبت‌هاي بعد از زايمان، وجود فرد مناسب براي كمك به زايمان و تعداد مراقبت‌هاي دوران بارداري با استفاده از داده‌هاي مربوط به 3974 نفر از زنان 54-15 سال كه طي دو سال قبل از مطالعه زايمان كرده بودند مورد بررسي قرار گرفتند و نتايج مطالعه سال 1389 با نتايج به دست آمده از مطالعه سلامت و جمعيت سال 1379 مقايسه شدند. يافته‌ها: به جز شاخص زايمان به روش سزارين، كليه شاخص‌هاي مورد مطالعه خدمات سلامت مادران در 10 سال اخير بهبود يافته‌اند. درصد زايمان با سزارين از 35% به 46% افزايش يافته كه نگران كننده است. بيشترين زايمان انجام شده در بين راه متعلق به استان تهران بوده است (5.33%). بيشترين درصد زايمان در منزل در استان‌هاي سيستان و بلوچستان و كهگيلويه و بويراحمد ديده مي‌شود. كمترين ميزان بهره‌مندي از مراقبت‌هاي پس از زايمان متعلق به استان‌هاي ايلام و كرمان با پوشش‌هاي به ترتيب 45.7% و 55.9% بوده است. نتيجه‌گيري: با توجه به بهبود ملاحظه شده در شاخص‌هاي مورد بررسي در زنان 54-15 سال، نابرابري بين نقاط كشور در بهره‌مندي از خدمات در ده سال اخير به وضوح كمتر شده است. شناسايي مداخلاتي كه به طور مؤثر سزارين را كاهش دهند ضرورت دارد و لازم است به مراقبت بعد از زايمان در برنامه‌هاي كشوري اهميت بيشتري داده شود.

Introduction: Given the importance of monitoring the status of maternal health provision in the country, this study aimed to evaluate the utilization of maternal health services by province using data from Multiple Indicators Demographic and Health Survey in I.R Iran. Methods: This study used data Multiple Indicators Demographic and Health Survey conducted in 2010 in I.R. Iran. Indicators of maternal health services including place of delivery, type of delivery (vaginal or Cesarean section), postnatal care (at least one visit), antenatal care coverage, and births attended by skilled health personnel were calculated using data on 3974 women aged 15-54 with a live birth in the two years preceding the survey. Findings of the study were compared with the results reported from Demographic and Health Survey conducted in 2000. Results: All indicators of maternal health services except Cesarean section have been improved in the past 10 years. The Cesarean section rate has been increased from 35% to 46% with a rising trend, becoming a countrywide phenomenon. The highest rates of delivery in en route belonged to Tehran province (5.33%). Highest rates of delivery in home were observed in Sistan and Baluchestan, and Kohgilouyeh and Boyer Ahmad provinces. The lowest rate of postnatal care belonged to Ilam (45.7%) and Kerman (55.9%) provinces. Conclusion: Regarding improvements in the surveyed indicators in women aged 15-54, inequalities in provinces of the country have clearly been decreased during the past decade. Appropriate intervention programs should be developed to address local needs and reduce Cesarean section rate effectively. Postnatal care needs to be at high priority among national programs. Appropriate intervention programs should be developed to address local needs and reduce Cesarean section rate effectively. Postnatal care needs to be at high priority among national programs.