بررسي پرداخت‌هاي غير رسمي و عوامل مؤثر بر آن در بيمارستان‌هاي شهر اروميه

Informal Payments and its Related Factors in Urmia Hospitals

مقدمه: پرداخت‌هاي غيررسمي پرداخت‌هايي هستند كه به افراد يا سازمان ارايه دهنده سلامت به صورت نقدي يا غير نقدي انجام مي‌شود و اين پرداخت‌ها خارج از كانال‌هاي پرداخت رسمي شكل مي‌گيرند. هدف پژوهش حاضر، برآورد حجم و ميزان پرداخت‌هاي غيررسمي بيماران بستري و بررسي عوامل مؤثر بر آن بود. روش كـار: در اين مطالعه توصيفي- تحليلي، پرداخت‌هاي غيررسمي در بيمارستان‌هاي شهر اروميه به صورت مقطعي در بهمن ماه سال 1391 مورد بررسي قرار گرفت. ابزار گردآوري داده در اين تحقيق، پرسشنامه و مصاحبه تلفني با خانواده بيمار بود. از نرم‌افزار SPSS براي آناليز داده‌ها و از نرم‌افزار Eviews براي برآورد مدل OLS استفاده گرديد. يافته‌ها: هر بيمار بستري در بيمارستان، صرف نظر از نوع بيمارستان، به ازاي دريافت مراقبت به طور ميانگين 327 هزار تومان به بيمارستان به صورت رسمي، و 60 هزار تومان به كاركنان آن به صورت غيررسمي پرداخت كرده است. ميانگين پرداخت به پزشكان 503 (با انحراف‌معيار 552)، پرستاران 20 (با انحراف‌معيار 13) و به ساير كاركنان 16 (با انحراف‌معيار 16) هزار تومان به ازاي افراد دريافت‌كننده مي‌باشد. همچنين متغيرهاي نوع بيمارستان، محل سكونت، اقدام درماني و درآمد خانوار به عنوان عوامل مؤثر بر حجم پرداخت غيررسمي شناسايي شدند. نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج اين مطالعه كه نشان از حجم بالاي پرداخت غيررسمي دارد و با توجه به اثرات منفي شديد اين پرداخت‌ها بر عدالت و حاكميت خوب، سياست‌گذاران بايستي بر اين موضوع و وسيله‌اي براي تضعيف اين عمل تمركز كنند.

Introduction: Informal payments are paid to individuals and organizations offering health services, either in cash or non-cash via informal channels. The aim of this study was to estimate the amount of informal payments in Urmia hospitals and to assess the related factors. Methods: This cross-sectional study was conducted in February 2013. Data were collected using a questionnaire that was completed via telephone calling to the patients. Data were analyzed using the OLS model in the SPSS-21 and EVIEWS7. Results: The mean formal and informal payments to the hospitals were 3270000 and 600000 Rials, respectively. The mean (SD) informal payment to the doctors was 5030000 (5520000). The mean (SD) informal payments to the nurses and other staff were 200000 (130000) and 160000 (160000) Rials, respectively. Type of hospital, place of settlement, treatment procedure and income were recognized as the related factors with the amount of informal payments. Conclusion: Given the results of this study that indicated high amounts of informal payments, and considering the serious negative effects of informal payments on appropriate governance, policymakers should pay attention on the issue in order to restrict the informal payments.