بررسي پيشروندگي پرداخت‌هاي سلامت خانوارهاي ايراني و تأثير آن روي توزيع مجدد درآمدها

Progressivity in Household Health Care Payments in Iran and its Effect on Income Redistribution

مقدمه: روش تأمين مالي خدمات سلامت توسط دولت‌ها روي توزيع درآمد خانوارها تأثير مي‌گذارد. اگر نظام تأمين مالي سلامت پيشرونده (پسرونده) باشد نابرابري درآمدي كاهش (افزايش) مي‌يابد. در صورتي كه براي بررسي عدالت در پرداخت‌هاي سلامت، تنها پيشروندگي مطالعه شود باعث گمراهي مي‌شود. از اين رو لازم است نظام تأمين مالي سلامت به عناصر تشكيل‌دهنده‌اش يعني پيشروندگي، عدالت افقي و رتبه‌بندي مجدد تجزيه شده و سپس عدالت در پرداخت‌ها بررسي شود. روش كار: در اين مطالعه، ابتدا پيشروندگي پرداخت‌هاي سلامت با استفاده شاخص كاكواني بررسي ‌شد. سپس تأثير آن بر توزيع مجدد درآمدها با بكارگيري روش تجزيه اثر توزيع مجدد درآمدها و نرم‌افزار ADePT 5.5 به تفكيك پيش‌پرداخت بيمه‌هاي درماني و پرداخت از جيب و با استفاده از داده‌هاي خرد هزينه- درآمد خانوار بين سال‌هاي 1389-1384 مطالعه ‌شد. يافته‌ها: در طي دوره زماني بررسي شده، پيش‌پرداخت بيمه‌هاي درماني پسرونده و پرداخت از جيب پيشرونده بودند و به ترتيب 53% و 35% بهبود يافتند. پيشروندگي كل پرداخت‌هاي سلامت 19% افزايش يافته بود و اين پيشروندگي باعث كاهش نابرابري درآمدي شده بود. همچنين نتايج حاكي از وجود بي‌عدالتي شديد افقي در پرداخت از جيب بود. نتيجه‌گيري: پرداخت‌هاي سلامت در كشور پيشرونده مي‌باشند و تقريباً در راستاي كاهش نابرابري درآمدي بوده‌اند. نتايج اثر توزيع مجدد درآمدها نشان داد كه مطالعه پيشروندگي به تنهايي براي بررسي عدالت كافي نمي‌باشد. طبق اين اثر، علي‌رغم وجود پيشروندگي و عدالت عمودي، در داخل گروه‌هاي درآمدي بي‌عدالتي شديد افقي وجود دارد. همچنين از آنجا كه بيشتر پرداخت‌هاي سلامت در كشور، از جيب خانوارها پرداخت مي‌شود نتيجه گرفته مي‌شود ثروتمندان نه تنها پرداخت‌هاي بيشتري دارند بلكه از خدمات بيشتري نيز استفاده مي‌كنند.

Introduction: The way in which national health care is financed influence the distribution of household income. Progressive (regressive) system reduces (increases) income inequality. In order to assessequity in health payments, studying the progressivity alonewill be misleading. Health financing system should be decomposed to its components including progressivity, horizontal inequity and rerankingto assess equity in health payments. Methods: First, we assessed the progressivity in health payments. We applied the Aronson et al method and the ADePT software to decompose the redistributive effect of Iran’s health care financing system to health insurance prepayment and out of pocket payments using Iranian household income expenditure micro data during 2005-2010. Results: The health insurance prepayment and out of pocket payment were regressive and progressive during the study period. They were improved up to 53% and 35%, respectively. Progressivity of the total health care payments was increased by 19% and resulted in reducing income inequality. There was a strong horizontal inequity in out of pocket payments. Conclusion: In Iran, h ealth payments have been progressive and have reduced income inequality during the study period. Results of income redistribution effect indicated that only studying the progressivity for equity assessment was not enough. Despite existence of progressivity and vertical equity, there was horizontal inequity within each income groups. Since most of health care payments in Iran are through out of pocket payments, better-off not only pay more, they also get more health services.