تاثر كم آبياري و سطوح زئوليت بر فنولوژي، عملكرد روغن و كارآيي مصرف آب شاهدانه

Effect of deficit irrigation and zeolite levels on phenology, oil yield and water use efficiency of hemp

به منظور بررسي اثر كمآبياري و كاربرد زئوليت بر راندمان مصرف آب، عملكرد روغن و فنولوژي شاهدانه، آزمايشي به صورت كرتهاي خرد شده در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار در دانشگاه شهركرد انجام شد. تيمارها شامل آبياري به عنوان عامل اصلي در چهار سطح (تامين 40، 60، 80 و 100 درصد نياز آبي گياه) و كاربرد زئوليت به عنوان عامل فرعي در سه سطح (عدم كاربرد، كاربرد 5 و 10 تن در هكتار) بود. نتايج نشان داد طول دوره زايشي تحت تاثير آبياري و زئوليت و برهمكنش آنها قرار گرفت و با كاهش تامين آب آبياري، طول دوره رشد كاهش يافت؛ كه سهم مراحل زايشي بيش از مراحل رويشي بود. با افزايش شدت كمآبياري عملكرد روغن، به عنوان تابعي از عملكرد دانه و درصد روغن، كاهش معنيداري داشت، اما كاربرد زئوليت تا حدودي سبب جلوگيري از كاهش عملكرد روغن گرديد. زئوليت مصرف آب در ازاي هر واحد عملكرد توليدي را در تيمار تنش خفيف و متوسط به ترتيب 19/9 و 17/5 درصد نسبت به شرايط بدون تنش بهبود داد. كاربرد 10 تن زئوليت در هكتار به همراه تامين 60 و به ويژه 80 درصد نياز آبي، سبب كاهش خسارت تنش خشكي به گياه شاهدانه ميشود.

To study the effect of deficit irrigation and zeolite application on water use efficiency, oil yield and phenology of hemp, a split plot experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications in Shahrekord University. Treatments included irrigation at four levels (supplying 40, 60, 80 and 100% water requirement of crop) as the main plot and application of zeolite at three levels (no application, application of 5 and 10 tons of zeolite per hectare) as sub plot. The results showed that the length of the reproductive period was affected by irrigation and zeolite treatments and their interactions. By decreasing irrigation water supply, the length of the growth period decreased, although the reproductive stages were more sensitive than the vegetative stages. With increasing defficit irrigation intensity, oil yield, as a function of grain yield and oil content, decreased significantly. But, zeolite application prevented the oil yields to be reduced to some extent. Zeolite improved the water consumption per unit of yield on low and medium levels of drought stress with 19.9% and 17.5% than control treatment. Application of 10 tons of zeolite per hectare, at 60 and 80 percent supplying of the crop water requirement, modified the adverse effects of drought stress to hemp.