پديد آورندگان :
دهقان منشادي، زهره دانشگاه ولي عصر (عج) , دشتي، حسين دانشگاه ولي عصر (عج) - گروه ژنتيك و توليد گياهي , ملك زاده، خليل دانشگاه ولي عصر (عج) - گروه ژنتيك و توليد گياهي , مداح حسيني، شهاب دانشگاه ولي عصر (عج) - گروه ژنتيك و توليد گياهي
كليدواژه :
گندم , تنش خشكي , شاخص , نشانگرهاي ريز ماهواره
چكيده فارسي :
36 ژنوتيپ گندم نان شامل6 رقم اصلاح شده و30 ژنوتيپ ديگر كه از مناطق مختلف ايران و ساير كشورها جمع آوري و تهيه شده اند، در دو محيط رطوبتي (آبياري نرمال و كمآبياري) در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار در هر محيط ،مورد ارزيابي قرار گرفتند و با اندازه گيري ميانگين عملكرد دانه در دو محيط براي هر ژنوتيپ، شاخصهاي تحمل و حساسيت به تنش محاسبه گرديد و رابطه بين تعدادي از نشانگرهاي ريز ماهواره مرتبط با تحمل به خشكي و ميزان تحمل به خشكي ژنوتيپ هاي مورد بررسي مطالعه شد. گروهبندي ژنوتيپها بر اساس شاخص تحمل به تنش (STI)، ميانگين هندسي بهره‌وري (GMP)، شاخص ميانگين عملكرد (MP) و عملكرد دانه در متر مربع در شرايط تنش (Ys) و شرايط بدون تنش (Yp) با استفاده از تجزيه خوشهاي انجام شد و ژنوتيپها به سه گروه تقسيم شدند. ژنوتيپهاي 113/11، 1553، 176، 198، 3798، 689، 894، 9016، 910، 99، كوهدشت، پيشتاز، زاگرس، سيوند و ژنوتيپهاي 1637، سرداري، 2047، 2103، آذر2، 871، 890 بهترتيب بهعنوان ژنوتيپهاي متحمل و نيمه متحمل شناسايي شدند. تجزيه خوشهاي بر اساس نشانگرهاي ريزماهواره نيز ژنوتيپها را به سه گروه تقسيمبندي نمود. مقايسه دندروگرامها بيانگر ارتباط معنيدار بين تحمل به خشكي و نشانگرهاي SSR بود. همچنين تجزيه رگرسيوني بين عملكرد در هر دو شرايط و شاخصهاي GMP وSTI , MP بعنوان متغيرهاي وابسته و باندهاي نشانگر بعنوان متغير مستقل نشان داد كه آغازگرهاي (WMC179، WMC307 و WMC322 ) به عنوان مؤثرترين نشانگر در MAS براي بهبود عملكرد در شرايط تنش و بدون تنش مي باشند.
چكيده لاتين :
36 bread wheat genotypes including 6 improved and introduced cultivars and 30 other genotypes that were collected and prepared from different regions of Iran and other countries were evaluated in two irrigation conditions (normal and limited irrigation) in two separate randomized complete block design with three
replications in both moisture conditions. Average yield for each genotype in each environment were measured and tolerance and stress susceptibility indices were calculated and the relationship between a number of micro satellite markers (associated with drought tolerance) and drought tolerance of genotypes were studied. The genotypes were divided into three groups (tolerant, semi-tolerant and susceptible) by cluster analysis based on Stress Tolerance Index (STI), Geometric Productivity Mean (GMP), Mean Performance (MP) and Yield Index (YI) as well as grain yield under stress conditions . Genotypes 11.113, 1553, 176, 198, 3798, 689, 894, 9016, 910, 99, Kohdasht, Pishtaz, Zagros, Sivand and Genotypes 1637, Sardari, 2047, 2103, Azar 2, 871, 890 were identified as tolerant and semi- olerant genotypes, respectively. Cluster analysis based on micro satellite markers also divided the genotypes into three groups. Comparison of dendrograms revealed a significant relationship between drought tolerance and SSR markers. As well as, regression analysis between the grain yield in both conditions, GMP, STI, MP as dependent and marker bands as independent variables showed that WMC179 , WMC307 and WMC322 are the most effective markers in MAS for improving yield under stressed and non-stressed conditions.
