واكنش ژنوتيپ‌هاي برتر زيتون بومي استان كرمانشاه به تنش خشكي در شرايط مزرعه

Response of Olive Superior Genotypes of Kermanshah Province to Drought Stress in Field Conditions

اين تحقيق به‌منظورگزينش ژنوتيپ‌‌هاي مقاوم يا متحمل به تنش خشكي از بين ژنوتيپ‌‌هاي بومي برتر استان كرمانشاه (7 ژنوتيپ) در شرايط مزرعه‌ اجرا شد. هفت ژنوتيپ بومي زيتون D1، Dd1، GW،Ps1 ، Bn3، Bn6 و Ds17 در آزمايش كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار تحت سه رژيم آبياري قرار گرفتند. تيمارهاي آبياري شامل دور آبياري 6، 9 و 12 روزه بودند كه تيمار 6 روزه به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. صفات رويشي ارتفاع نهال، قطر تنه، تعداد برگ، وزن تر و خشك برگ، شاخه‌ و ريشه ثبت گرديد. نتايج نشان داد كه ژنوتيپ Ds17 بيش‌ترين مقدار قطر تنه و ژنوتيپ Dd1 كم‌ترين قطر تنه را داشت. ژنوتيپ Bn3 بيش‌ترين تعداد برگ را داشته اگرچه ژنوتيپ‌هاي D1، Dd1 و Gw در يك كلاس قرار گرفتند اما كم‌ترين تعداد برگ مربوط به ژنوتيپ D1 بود. بين ژنوتيپ‌‌ها از لحاظ وزن تر و خشك برگ تفاوت معني‌‌داري وجود داشت به‌طوري‌كه بيش‌ترين وزن تر و خشك برگ مربوط به ژنوتيپ Bn3 و كم‌ترين وزن تر و خشك برگ مربوط در ژنوتيپ D1 ثبت شد. بين ژنوتيپ‌‌ها از لحاظ وزن تر و خشك شاخه و ريشه تفاوت معني‌داري وجود داشت به‌طوري‌كه كم‌ترين وزن تر و خشك شاخه مربوط به ژنوتيپ Ds17 و كم‌ترين وزن تر و خشك ريشه مربوط به ژنوتيپ Gw بود. براساس نتايج به‌دست آمده ژنوتيپ‌‌هاي زيتون از نظر مقاومت به خشكي تفاوت داشتند و در شرايط خشكي ژنوتيپ‌هاي Ds17 و Bn3 داراي وضعيت رشدي مناسب‌تري بودند.

In order to select drought resistant or tolerant local olive genotypes an experiment were conducted in field conditions. Seven olive genotypes (D1, Dd1, GW, Ps1, Bn3, Bn6 and Ds17) used as plant materials. A split plot experiment in time was used based on a completely randomized block design with three replications and three irrigation regimes for field experiment. Irrigation treatments period for field experiment were 6, 9 and 12 days interval and 6 days period was as control. Some vegetative characteristics such as plant height, trunk diameter, leaf number, leaf, shoot, and root fresh and dry weight were recorded. Result in field experiments show that Ds17 genotype had the highest trunk diameter and Dd1 genotype had the lowest trunk diameter. Bn3 genotype had the highest number of leaf and D1 had the lowest but D1, Dd1 and GW were in a statistic class. Genotypes show significant differences in leaf fresh and dry weight so that Bn3 genotype had the highest leaf fresh and dry weight and D1 had the lowest. Genotypes show significant differences in shoot and root fresh and dry weight so that Ds17 genotype had the lowest shoot fresh and dry weight and GW had the lowest root fresh and dry weight. The results indicated that olive genotypes had different resistance to drought and vegetative growth status of Bn3 and Ds17 genotypes were better in drought stress conditions.