بررسي عملكرد ريشه، اندام هوايي و اسيد كلروژنيك گياه داروئي سرخارگل (Echinacea purpurea L) تحت مقادير مختلف كود نيتروژن و تراكم كاشت

Evaluation of Root, Aerial Parts and Chlorogenic Acid Yield of Echinacea purpurea L. Under Different Levels of N Fertilizer and Plant Density

سرخارگل (Echinacea purpurea L.) گياهي داروئي و چندساله از خانواده گل ستاره‌اي‌ها مي‌باشد كه در داروسازي جهت تهيه داروهاي تقويت‌كننده سيستم ايمني كاربرد دارد. به‌منظور بررسي عملكرد اندام هوايي، ريشه و اسيدكلروژنيك اين گياه، بذور آن در قالب طرح اسپليت پلات و بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي اصفهان كشت و اثر سطوح مختلف كود اوره (صفر، 75، 150 و 225 كيلوگرم در هكتار) به‌عنوان فاكتور اصلي و تراكم كاشت (11، 17 و 33 بوته در مترمربع)، به‌عنوان فاكتور فرعي طي دو سال زراعي بررسي شد. نتايج نشان داد كه برهمكنش ازت در تراكم در سال بر صفات وزن خشك اندام هوايي و ريشه تك بوته، عملكرد خشك اندام هوايي و ريشه در هكتار و هم‌چنين عملكرد اسيد كلروژنيك اندام هوايي و ريشه معني‌دار بود. بيش‌ترين وزن خشك اندام هوايي و ريشه تك‌بوته (به‌ترتيب 67/6 و 57/7 گرم) در تيمار 225 كيلوگرم در هكتار كود ازت و تراكم كاشت 11 بوته در مترمربع و بالاترين عملكرد خشك اندام هوايي و ريشه در هكتار (به‌ترتيب 19127 و 6342 كيلوگرم در هكتار) و عملكرد اسيد كلروژنيك اندام هوايي و ريشه (به‌ترتيب 293/2 و 4/63 گرم در هكتار) در تيمار 225 كيلوگرم در هكتار كود ازت و تراكم كاشت 33 بوته در مترمربع به‌دست آمد. همبستگي مثبت و معني‌داري بين عملكرد خشك اندام هوايي در هكتار با عملكرد خشك ريشه در هكتار و عملكرد اسيد كلروژنيك اندام هوايي و ريشه مشاهده شد.

Purple coneflower (Echinacea purpurea L.) is a perennial medicine plant that belongs to Asteraceae family. It is using as immune system stimulant in medicinal industries. This study was done to evaluating root yield, aerial yield and chlorogenic acid yield under different levels of N fertilizer and plant density. The experiment was conducted at Agricultural and Natural Resource Research Center of Isfahan in a split plot experiment based on randomized complete block design with three replication, during 2009- 2010. The N fertilizer (0, 75, 150, 225kg/ha) was as main factor and different densities (11, 17 and 33 plant per m2) were sub factors. Based on the results the interaction of N levels × different densities × year were significant for aerial dry weight, root dry weight, aerial and root dry yield per hectare and chlorogenic acid yield per hectare. The highest dry weight of aerial and root plant (67.6 and 57.7, respectively) were observed at 225kg/ha N fertilizer and 11 plant per m2 densities. The aerial and root dry yield per hectare (19127 and 6342kg/ha, respectively) and chlorogenic acid yield in aerial and root plant (293.2 and 63.4gr/ha, respectively) were obtained in 225kg/ha N fertilizer and 33 plant per m2 densities. A significant positive correlation was observed between aerial dry yield per hectare with root dry yield and chlorogenic acid yield of plant.