رويكرد به ارزيابي اثرات بهداشتي در ايران (پيوست سلامت) و چالش‌هاي اين رويكرد

Approach to Health Impact Assessment in Iran (Health Annex) and challenges facing it

مقدمه: ارزيابي اثرات بهداشتي به تصميم‌گيران كمك مي‌كند تا تأثير پروژه‌ها، برنامه‌ها و سياست‌هاي پيشنهادي را بر سلامت پيش‌بيني نمايند. برنامه پنجم توسعه جمهوري اسلامي ايران، انجام ارزيابي اثرات بهداشتي را تحت عنوان پيوست سلامت براي طرح‌هاي توسعه‌اي لازم دانسته است. اما رويكرد كشور ما نسبت به ارزيابي اثرات بهداشتي چيست و اين رويكرد با چه چالش‌هايي روبه‌رو است؟ روش كار: براي انجام اين مطالعه، ما داده‌هاي يك مطالعه كيفي را كه با استفاده از مصاحبه نيمه‌ساختار يافته با مطلعين كليدي انجام شده بود مورد استفاده قرار داديم. داده‌ها به صورت دستي و با روش تحليل محتوي موضوعي، تحليل شد. يافته‌ها: كُدهاي به‌دست‌ آمده در ذيل دو تم اصلي «رويكرد به ارزيابي اثرات بهداشتي» و «چالش‌هاي پيش روي اين رويكرد» قرار گرفت. بعضي از زير طبقات نظير واگذاري تدوين استانداردهاي ملي پيوست سلامت به مركز سلامت محيط و كار، تأكيد بر عوامل زيست محيطي، مخالفت با ادغام اين ارزيابي با ارزيابي اثرات زيست محيطي و مخالفت با مشاركت مستقيم مردم، قابل تأمل هستند. نتيجه‌گيري: رويكرد فعلي متوليان ارزيابي اثرات بهداشتي يك رويكرد بهداشت محيطي است. اين رويكرد با توجه به چالش‌هاي پيش روي آن در ايران و نيز به استناد تجربيات ساير كشورها مي‌تواند مانع توسعه ارزيابي اثرات بهداشتي به برنامه‌ها و سياست‌ها شده و نقش اين ابزار را در دستيابي به سياست‌گذاري عمومي سلامت‌نگر و كنترل عوامل اجتماعي تعيين‌كننده سلامت محدود كند.

Introduction: Health impact Assessment (HIA) helps decision makers to predict the Health Impact of proposed projects, programs, and policies. The Fifth Development Plan of Islamic Republic of Iran obligated implementing HIA of Developmental Plans’ as ‘Health Annex’. The questions asked are, what is the Iranian approach to HIA and what are challenges facing it? Methods: To carry out this study, we used the data emerged from a qualitative study performed through semistructured interviews with key informants. The data from the interviews were analyzed manually using the thematic content analysis method. Results: Codes extracted from data analysis were placed respectively under 2 principle themes of ‘approach to HIA’ and ‘Challenges of this approach’. There were some notable subthemes such as assignation of developing the ‘National Standards of Health Annex’to Environment and Occupational Health Center, emphasis on environmental factors, opposition to direct community participation, and opposition to integration with Environmental Impact Assessment. Conclusion: The current approach of health authorities of the HIA system to HIA is an environmental healthapproach. Considering its challenges and other countries’ experiences, this approach could be a barrier in progressing HIA for programs and policies and could limit the role of this tool to achieve healthy public policy and to control the social determinants of health.