نقش داروهاي دست‌ساز و عطاري‌ها، از داعيه درمان تا ظهور اعتياد: يك بررسي توصيفي گروه موردي

The Handmade Chemical Compounds and Medical Herb Sellers: Drug Treatment or Induction of Addiction; a Descriptive Case Series Study

مقدمه: پژوهش اخير، با هدف ارزيابي موارد روزافزون مراجعه مددجويان به مراكز سرپايي درمان اعتياد انجام شده است كه ادعا مي‌كردند به دنبال دريافت داروهاي دست‌ساز عطاري‌ها با اهداف درماني، به آن داروها اعتياد پيدا كرده‌اند. روش كار: مددجويان مراجع‌كننده به يك مركزدرماني در شهر كرج از فروردين ماه 1391 تا شهريور 1394 با سابقه مصرف كپسول‌هاي دست‌ساز عطاري‌ها، از نظر علت مراجعه به عطاري و سابقه قبلي اعتياد تحت بررسي دقيق‌تر از نظر نمونه ادرار و نمونه داروي مورد نظر جهت شناسايي كيفي تركيبات مورفين، متادون، مت امفتامين، ترامادول و كانابينوييد با استفاده از تست نواري پنجگانه قرار گرفتند. يافته‌ها: از مجموع 182 مراجعي كه طي اين مدت جهت درمان سوء‌مصرف مواد به اين مركز مراجعه نمودند، 69 نفر(4 زن و 65 مرد) اذعان داشتند كه اخيرا در حال مصرف داروهايي دست‌ساز از عطاري با اهداف مختلف بوده‌اند. بررسي كيفي نمونه‌هاي ادرار نشان‌دهنده وجود ترامادول در (93%) 64 نفر، تركيبات مورفين در(16%) 11 نفر، مت امفتامين در (8%) 6 نفر، متادون در (4%) 3 نفر و كانابينوييد در (3%) 2 نفر و بررسي شيميايي داروها مؤيد وجود تركيبات شيميايي ترامادول در (97%) 67 و متادون در (3%)2 محلول اين قرص‌ها بوده است. نتيجه‌گيري: داروهاي دست‌سازي كه در عطاري‌ها جهت درمان اعتياد و ساير مشكلات طبي عرضه شده، حاوي تركيبات شيميايي ترامادول و در مواردي متادون بوده كه باعث تشديد وضعيت اعتياد و حتي بروز موارد اعتياد در مراجعين سالم شده است.

Introduction: The current study aimed at evaluating the growing numbers of clients referred to drug treatment centers claimed to suffer from addiction following consumption of handmade chemical compounds bought from medicinal herb sellers for medical reasons. Methods: From April 2012 to September 2015, the clients referred to a drug addiction treatment center with a history of recent consumption of handmaid chemical compounds sold by medicinal herb sellers were interviewed more precisely in terms of drug abuse and qualitative assessment of the solved pills, and urine samples were done using rapid assessment kit with urinal dip stick. Results: Amongst the 182 clients, 69 persons (4 females, 65 males) reported a recent history of handmade chemical compounds. Urinal analysis indicated the presence of tramadol in 64 (93%), morphine in 11(16%), methamphetamine in 6 (8%), methadone in 3 (4%), and cannabinoids in 2 (3%) persons. Tramadol found in 67(97%) and methadone in 2 (3%) evaluated pills. Conclusion: Most of the handmade compounds contained tramadol and thus, led to drug addiction in the subjects referred to medicinal herb sellers for other medical complains.