بررسي ميزان خودكارآمدي و برخي عوامل مرتبط با آن در نوجوانان مبتلا به ديابت نوع يك مراجعه كننده به كلينيك ديابت حضرت علي اصغر زاهدان 1395

Evaluation of self-efficacy and some related factors in adolescents with type I diabetes referred to diabetes clinic of Hazrat Ali Asghar Zahedi 2016

مقدمه و هدف: ديابت نوع يك از شايعترين بيماري هاي مزمن دوران كودكي و نوجواني است. عوارض بلند مدت و كوتاه مدت بيماري توانايي بيماران را براي رفتارهاي مراقبت از خود تحت تاثير قرار مي دهد. با توجه به اينكه خودكارآمدي يك فاكتور موثر بر رفتارهاي خودمراقبتي در بيماران مبتلا به ديابت است، مطالعه حاضر با هدف بررسي ميزان خودكارآمدي و برخي عوامل مرتبط با آن در نوجوانان مبتلا به ديابت نوع يك انجام شد. مواد و روش ها: مطالعه توصيفي-تحليلي حاضر بر روي نوجوانان مبتلا به ديابت انجام شد. 100 نوجوان ديابتي به روش سرشماري انتخاب و اطلاعات با استفاده از پرسشنامه اطلاعات دموگرافيك و مقياس خود كارآمدي در مديريت ديابت جمع آوري گرديد. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از آمار توصيفي، تي مستقل و آناليز رگرسيون چند متغيره تحت نرم افزار آماري 18 SPSS انجام شد. يافته ها: ميانگين نمره خودكارآمدي نوجوانان مبتلا به ديابت 21/06±91/68 بود. بين ميانگين نمره كل خودكارآمدي نوجوانان در دو جنس از نظر تفاوت آماري معني داري وجود داشت (p=0/04). آزمون پيرسون ارتباط مستقيم بين مولفه كنترل قند خون با سن(p=0/005)، جنس(p=0/006) و تحصيلات(p=0/002) نشان داد. همچنين بين مولفه مراقبت پزشكي بارتبه تولد( p=0/002)، سن(p=0/000)، طول مدت بيماريp=0/007، تحصيلات(p=0/01) نيز ارتباط معني دار بود. نتايج آناليز رگرسيون چند متغيره نشان داد كه متغير جنس توانايي پيش بيني خود كارآمدي را در نوجوانان مبتلا به ديابت دارد (p=0/04) . بحث و نتيجه گيري: جنس يكي از مولفه هاي تاثير گذار بر خودكارآمدي در نوجوانان مبتلا به ديابت نوع يك است و توان پيش گويي كنندگي در انجام رفتارهاي خودمراقبتي را دارد همچنين رتبه تولد مي تواند بر ميزان خودكارآمدي نوجوانان در حيطه مراقبت پزشكي تاثير گذار باشد.

Introduction: Type I diabetes is the most common chronic disease of childhood and adolescence. Long- and short-term complications of the disease can affect a patient's self-care behaviors. Given that self-efficacy is a factor influencing self-care behaviors in diabetic patients, this study sought to evaluate efficacy and some of its related factors in adolescents with type I diabetes. Materials and Methods: This descriptive-analytical study was performed on adolescents with diabetes. In general, 100 diabetic adolescents were selected through census sampling. A demographic information form and Diabetes Management Self-Efficacy Scale were employed to obtain data. To analyze the data, descriptive Statistics, independent t-test, and multivariate regression analysis were used in SPSS, version 18. Results: The mean score of self-efficacy in diabetic adolescents was 91.68±21.06. Between the male and female adolescents there were significant differences in self-efficacy score (P=0.04). Pearson test showed a direct relationship between blood glucose control component and age (P=0.005), gender (P=0.006), and education (P=0.002). Further, there was a significant association between medical care component and birth rank (P=0.002), age (P=0.000), disease duration (P=0.007), and education (P=0.01). Multivariate regression analysis showed that only gender could predict self-efficacy in diabetic adolescents (P=0.04). Conclusion: Gender is one of the factors affecting self-efficacy in adolescents with type I diabetes and can predict self-care behaviors. Moreover, birth rank can be effective in self-efficacy of adolescents in medical care domain.