مقايسه ميزان سرب، كادميوم و روي در خاك مناطق صنعتي، كشاورزي و بزرگراه آمل و بابل (1387)

Comparison of Heavy Metals (Pb, Cd, Zn) Concentrations in the Industrial, Agricultural Areas and Highway Soils of Amol and Babol Towns (Mazandaran, Iran; 2008

سابقه و هدف: با توجه به وجود منابع طبيعي ارزشمند نظير جنگل، رودخانه، دريا و مناطق كشاورزي از يك سو و توسعه مراكز صنعتي و كشاورزي از سوي ديگر، توجه و نظارت مستمر بر وضعيت سلامت محيط زيست اين گونه مناطق ضرورت دارد. در اين پژوهش، ميزان فلزات سنگين سرب، كادميوم و روي در مناطق صنعتي، كشاورزي و بزرگراه شهرستان هاي آمل و بابل مورد بررسي قرار گرفت. مواد و روشها: در اين مطالعه مقطعي 192 نمونه خاك به صورت نمونه گيري آسان از مناطق مورد بررسي جمع آوري گرديد. نمونه هاي مزبور، پس از خشك و آسياب شدن از سرند پلي اتيلني دو ميلي متري عبور داده شد. اندازه گيري pH، كربن آلي، ظرفيت تبادل كاتيوني و دانه بندي خاك بر اساس روش هاي موسسه استاندارد آمريكا انجام گرديد. استخراج فلزات موجود در نمونه ها با مخلوط اسيدهاي نيتريك و كلريدريك اانجام شد. ميزان روي، كادميوم و سرب در نمونه هاي خاك بر حسب ميلي گرم بر كيلو گرم، توسط دستگاه جذب اتمي Perkin-Elmer مدل 603 اندازه گيري گرديد. يافته ها: ميانگين سرب در خاك مناطق صنعتي، كشاورزي و بزرگراه به ترتيب 132±9/5،213±19/7، 38±84 ميلي گرم بر كيلو گرم خاك و كادميوم در اين مناطق به ترتيب 8/3±9/4، 2/1±9/1، 4/0±95/0 ميلي گرم بر كيلو گرم خاك و ميانگين فلز روي در اين نقاط به ترتيب 111/5±214، 47±122 و 39/5±107 ميلي گرم بر كيلو گرم خاك بدست آمد. حداكثر ميزان سرب،كادميوم و روي در خاك مناطق صنعتي به ترتيب 345، 8/5 و 325/5 ميلي گرم بر كيلوگرم بود كه در همه موارد در مناطق صنعتي و بزرگراه بطور معني داري بيشتر از مناطق كشاورزي مي باشد(0/05>p). نتيجه گيري: نتايج مطالعه نشان داد كه خاك مناطق صنعتي و بزرگراه آمل- بابل نسبتا آلوده مي باشند. بنابراين ضرورت دارد كه بر نحوه دفع كليه مواد آلاينده نظارت بيشتري صورت گيرد

BACKGROUND and OBJECTIVE: Considering the existence of valuable natural resources such as forest, river,sea and agricultural areas in Mazandaran province on the one hand and development of industrial and agricultural centers on the other hand, supervision and control of environmental health condition is necessary. This study was done to evaluate Pb, Cd and Zn concentrations in the industrial, agricultural areas and highway soils of Amol and Babol towns, Iran. METHODS: In this cross sectional study, 192 soil samples based on easy sampling were collected from studied areas.These samples were dried in oven and grounded and then passed through polyethylene sieve with 2mm holes. PH,Organic Carbon, Cation exchange capacity and texture of soils were determined based on ASTM (American Standards for Testing of Materials (ASTM). Extraction of samples was performed by HNO3 and HCL. Zn, Cd and Pb (mg/Kg) in soil were determined by Atomic Absorption Spectrophotome ter Perkin-Elmer 603. FINDINGS: Mean concentration of Pb in the industrial, agricultural and highway soils was 213±132, 19.7±9.5 and 84±38 mg/Kg, respectively. Mean concentration of Cd in the industrial, agricultural and highway soils was 4.9±3.8,1.9±1.2 and 0.95±0.4 mg/Kg, respectively, and mean concentration of Zn was 214±111.5, 112±47 and 107±39.5 mg/Kg, respectively. Maximum of Pb, Cd and Zn concentrations was 345, 8.5 and 325.5 mg/Kg, respectively that in industrial areas and highway it was significantly more than agricultural areas (p< 0.05). CONCLUSION: Results of this study showed that the soil of industrial areas and highway of Amol-Babol is relatively polluted. Therefore, more supervision on removal of all pollutants is necessary.