تبيين پويايي فضايي – كالبدي بخش مركزي شهر رشت

The Explanation of Physical-Spatial Dynamics in Rasht City’s Central District

امروزه بخش مركزي شهر رشت در رقابت با ديگر هسته هاي شهريِ رشت، نه تنها در حال از دست دادن غلبه و تسلط انحصاري خود بر كل فضاي اين شهر است، بلكه همچنين با مسائل و چالش هاي محليِ بسياري در درون خود روبرو شده است. برآيند چنين فرايندها و دگرگوني‌هاي منفي، ظهور يك مسئله مهم و بنيادين در بخش مركزي شهر رشت، يعني تمركززدايي و تجزيه انواع سرمايه‌هاي فضايي، انساني، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي در بخش مركزي شهر از يك سو، و ته‌نشست و جايگزيني آن با هزينه‌هاي شهري از سوي ديگر است كه امروز، در شكل فرسودگي، پژمردگي و زوال فزاينده محله‌هاي بخش مركزي شهر رشت تجلي يافته است. بنابراين، اين پژوهش، قبل از هر چيز به دنبال درك اين موضوع است كه پويايي فضايي-كالبدي بخش مركزي شهر رشت از چه ماهيتي برخوردار است و تحت تأثير چه عواملي قرار داشته است. نتايج پژوهش نشان داد كه «عوامل مبتني بر اجتناب از شرايط نامطلوب» مهمترين عوامل در تصميم‌گيري به جدايي‌گزيني و جابجايي خانوارها و در نتيجه پويايي فضايي كالبدي بخش مركزي شهر رشت مي‌باشند. همچنين بر اساس يافته‌هاي تحقيق حاضر مشخص شد كه ساختار اقتصاد سياسي حاكم بر شهر رشت، از طريق تغيير در چرخه‌هاي سرمايه گذاري- سرمايه زدايي و اولويت ارزش مبادلاتي بر ارزش مصرفي زمين و املاك، بر روند رو به افول بخش مركزي شهر رشت از نظر سكونت و بازساخت‌هاي فضاهاي فعاليتي اثر گذار بوده است.

In the process of the increasing expansion of Rasht city in recent decades, today the central part of the city, not only in competition with other commercial centers or new urban centers in Rasht, is not only losing its dominant dominance over the entire space It is a city, but it also faces many local issues and challenges. One of the most important of these challenges is the heterogeneity and loss of spatial balance between habitation and activity in the central part of Rasht city. So that the increase in the field of activity has gradually reduced the quality of housing in this sector, and the bulk of the uses of this sector are merely commercial, administrative, service and cultural applications. In terms of city's political economy analysis, this means overcoming the value of exchange on the value of urban spaces. In fact, traditional urban spaces, residential neighborhoods, as well as land use structures in the central part of Rasht have lost some of their spatial advantages during the last decades influenced by the requirements of economic and social dynamism, and have not been able to rebuild this process. City maintain or promote them. Therefore, this study first of all seeks to understand that what is the nature of the physical-spatial dynamics of the central part of Rasht, influenced by what processes, what dynamics occurred in the framework of which processes and which One of the factors has had the greatest impact on this dynamics and process.