كليدواژه :
مدل ارتقا سلامت پندر , مدل الگوي اعتقاد بهداشتي , كيفيت زندگي , ديابت
چكيده فارسي :
مقدمه و هدف: بيماري ديابت به عنوان شايعترين بيماري ناشي از اختلالات متابوليسم در جهان به سرعت در حال افزايش است. ديابت عوارض خطرناكي از جمله مشكلات قلبي عروقي، نفروپاتي، فشار خون، عوارض چشمي و اختلالات رواني را به دنبال دارد كه هر كدام از آنها كيفيت زندگي افراد را تحت تأثير قرار مي دهد. انجام مداخلات مبتني بر الگوها و مدل هاي آموزشي جهت بهبود كيفيت زندگي اين بيماران ضروري به نظر مي رسد. لذا مطالعه حاضر با هدف مقايسه تأثير مداخله آموزشي مدل ارتقاء سلامت پندر و الگوي اعتقاد بهداشتي بر كيفيت زندگي بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 انجام شد.
مواد و روشها: مطالعه حاضر از نوع كارآزمايي باليني بود. در اين پژوهش 60 بيمار مبتلا به ديابت نوع 2 به روش مبتني بر هدف انتخاب و به طور تصادفي در دو گروه مداخله آموزشي مدل ارتقاء سلامت پندر (30 نفر) و مدل الگوي اعتقاد بهداشتي (30) نفر تقسيم شدند. ابتدا پرسشنامه كيفيت زندگي SF-36 توسط نمونه ها تكميل و سپس مداخله آموزشي به مدت 4 هفته انجام شد. پس از انجام مداخله مجدداً پرسشنامه كيفيت زندگي SF-36 تكميل گرديد. داده هاي به دست آمده با استفاده از نرم افزار spss نسخه 22 تجزيه و تحليل شدند.
يافته ها: بر اساس نتايج به دست آمده ميانگين نمره كيفيت زندگي در گروه مداخله آموزشي مدل ارتقاء سلامت پندر، قبل از مداخله، 10/19±52/12 اما پس از مداخله اين نمره به 9/19±68/21افزايش يافت. مقايسه آماري اين نمره در قبل و پس از مداخله اختلاف آماري معني داري را در اين گروه نشان داد (P=0/001). ميانگين نمره كيفيت زندگي در گروه مداخله آموزشي مدل الگوي اعتقاد بهداشتي، قبل از مداخله، 12/22±50/01 اما پس از مداخله اين نمره به 12/86±69/49افزايش يافت. مقايسه آماري اين نمره نيز در قبل و پس از مداخله اختلاف آماري معني داري را در اين گروه نشان داد (P=0/001).
بحث و نتيجه گيري: با توجه به نتايج به دست آمده ميتوان استفاده از مدلها و الگوهاي آموزشي را جهت بهبود كيفيت زندگي بيماران ديابتي مؤثر دانست اما از نظر ارجحيت، برتري مدل خاصي نسبت به ديگري در اين مطالعه ديده نشد.
چكيده لاتين :
Introduction: Diabetes mellitus as a group of metabolic disorders is the most common disease in the
world, which is on a rapidly growing trend. This disease causes dangerous complications, including
cardiovascular problems, nephropathy, hypertension, ocular complications, and psychiatric disorders,
each of which can singly affect the individuals’ quality of life. Regarding this, it seems essential to
implement some interventions based on educational models and patterns to improve the quality of life
in these patients. The aim of this study was to compare the effect of two educational interventions,
namely health promotion model and health belief model, on the quality of life among patients with type
II diabetes mellitus.
Materials and Method: This clinical trial was conducted on 60 patients with type II diabetes
mellitus. The study population was selected through purposive sampling technique, and then
randomly divided into two groups receiving two different educational interventions, namely
Pender’ health promotion model (n=30) and health belief model (n=30). After filling out the 36-Item Short Form Health Survey (SF-36) by the participants, they were subjected to the educational
interventions for four weeks. After the intervention, SF -36 was completed again. The data were
analyzed using SPSS software, version 22.
Results: Based on the results, the mean quality of life score in the Pender’s health promotion model
group was 52.12±10.19 prior to the intervention. However, this score increased to 68.21±9.91 after
the intervention. The statistical comparison of the mean quality of life scores before and after the
intervention showed a significant difference in this group (P=0.001). Furthermore, regarding the
health belief model group, the mean quality of life was 50.01±12.22 before the intervention, which
increased to 69.94±12.86 following the intervention. Li kewise, there was a significant difference
in the mean quality of life in this group before and after the intervention (P=0.001). The two groups
showed no statistically significant difference in terms of the mean quality of life before the
intervention (P=0.09). Additionally, no significant difference was observed between the two groups
in this regard after the intervention (P=0.11).
Conclusion: According to the findings, the educational models and patterns can be effective in the
improvement of the quality of life in diabetic patients. Nonetheless, the two models showed no
superiority over each other.
