پديد آورندگان :
قيطوري، محمد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي، كرمانشاه , حشمتي، مسيب سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي، كرمانشاه , پرويزي، يحيي سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان كرمانشاه - بخش تحقيقات حفاظت خاك و آبخيزداري
كليدواژه :
پيتينگ , مراتع گرمسيري , سيستم چرايي , فارو , قصر شيرين
چكيده فارسي :
شرايط تخريب روزافزون مراتع، به ويژه مناطق گرمسيري، لزوم توجّه بيشتر بر اثربخشي عمليات اصلاحي مرتع را ميطلبد. پژوهش حاضر در مرتع گرمسيري چغاحمام جلگة نفت‌خانه در 31 كيلومتري جنوب شهر قصر شيرين انجام شده است.هدف از اين تحقيق، ارزيابي و اثربخشي عمليات اصلاح مراتع بر بهبود خصوصيات و ذخيرة كربن آلي خاك است. بر اين اساس، عمليات اصلاحي در اين مرتع شناسايي و به چهار تيمار شامل، الف: فارو همراه با بوته‌كاري؛ ب: پيتينگ همراه با بوته‌كاري؛ ج: مديريت سيستم چرا و د: شاهد با شرايط بهره‌برداري متداول، تفكيك شد. در هر تيمار، هشت نمونه خاك سطحي (0 تا 10 سانتي‌متر) مرتع گرمسيري برداشت و خصوصيات، بافت، آهك كل، اسيديته، هدايت الكتريكي و كربن آلي خاك اندازهگيري شد.نتايج اين پژوهش نشان داد كه كربن آلي خاك تيمارهاي فارو، پيتينگ، سيستم چرايي و شاهد، بهترتيب 82/0%، 90/0%، 68/0% و 38/0% است كه در تيمار پيتينگ از همه بيشتر است و تيمار شاهد با حداقل ذخيرة كربن آلي، رابطة معنيداري (در سطح 05/0) با ساير تيمارها داشت؛ همچنين ميان ساير خصوصيات خاك شامل، هدايت الكتريكي، اسيديته، سديم، شن، سيلت و رس در ميان تيمارهاي مختلف رابطة معنيداري مشاهده نشد. مقدار كربن ذخيره‌شده در خاك سطحي در چهار تيمار فارو، پيتينگ، مديريت سيستم چرايي و شاهد، بهترتيب 1044، 1146، 875 و 509 كيلوگرم در هكتار است كه گوياي تأثير بيش از دوبرابري عمليات بيومكانيكي (به ويژه پيتينگ) نسبت به شاهد بر بهبود حاصلخيزي خاك و افزايش ذخيرة كربن خاك است.
چكيده لاتين :
Rangelands not only contribute to forage production, but also play an important role in terms of sustaining environment and habitats, by production (medicine plants), biodiversity, soil and water conservation, curtailing greenhouse gasses as well as enhancement of truisms industry. However, rangelands, particularly winter-side ranges are suffering from improper utility, converting to other land uses (mainly rain-fed lands) and fire burning. The preset study, which was conducted in the Ghasreshirin (Kermanshah, Iran), aims to to evaluate the effects of rehabilitation measures on vegetation and soil. The measures were selected as the experimental treatments including Furrowing-Pitting-Preservation (FPP), Pitting, Brush- planting- Preservation (PBP), Grazing Management (GM) and Current Utility (CU). The characteristic of vegetation including biomass production, capacity, trend, condition were assessed using both transect and quadrate performance. Soil sampling also carried out from soil surface (0-10 cm) and subjected to soil analysis mainly texture, pH, electrical conductivity (EC), calcite (TNV) and soil organic carbon (SOC). The statistical analysis revealed that there were significant differences for some variables among treatments. Thus, forage production in PBP was significant higher level (551 kgha-1) compared to CU treatment (196 kgha-1). Furthermore, the respective values of SOC in the first, second, third and fourth treatments were 0.82, 0.90, 0.86 and 0.38 percent, indicating the effect of measures on SOC enhancement in the study area, while there was higher in PBP treatment. By and large, we can prioritize the effective treatments for sustaining rangeland FPP, PBP and GM, respectively. These rangelands are being degraded through over utility of these rangelands and converting them to other land uses. Moreover, these rangelands are located at the geological marls formation (Aghajari Formation) inducing a soil with high level of silt content and subsequently susceptible to wind erosion where subjected to overgrazing and converting to other land uses. This situation may attributes to severe water and wind erosion as well as desertification making sources for dust blowing and other environmental impacts.
