بررسي ﺗﺄﺛﯿﺮ الگوي توانمندسازي خانواده محور ﺑﺮ كنترل گليسمي و ﭘﯿﺮوي دارويي در ﺑﯿﻤﺎران مبتلا به ديابت ﻧﻮع دو

Effect of Family-centered Empowerment Model on Glycemic Control and Drug Compliance in Patients with Type II Diabetes

مقدمه و هدف: يكي از بزرگترين چالش­هايي كه بيماران ديابتي با آن مواجهند يادگيري نحوه كنترل قند خون مي­باشد. از اين رو توانمندسازي بيماران در اين زمينه و در نهايت بهبود كيفيت زندگي، به عنوان يكي از شاخص­هاي مهم سلامتي در بيماري ديابت به شمار مي­رود. لذا اين مطالعه با هدف بررسي ﺗﺄﺛﯿﺮ الگوي توانمندسازي خانواده محور ﺑﺮ كنترل گليسمي و ﭘﯿﺮوي دارويي در ﺑﯿﻤﺎران مبتلا به ديﺎﺑﺘﯽ ﻧﻮع دو انجام شد. مواد و روشها: اين پژوهش يك مطالعه تجربي بود و طي آن 70 بيمار مبتلا به ديابت نوع دو مراجعه كننده به كلينيك ديابت شهرستان زابل بر اساس معيارهاي ورود انتخاب و به صورت تصادفي به دو گروه مداخله و كنترل تقسيم شدند. ابتدا دو پرسشنامه شرح حال و پيروي دارويي 8 سوالي (Morisky Medication Adherence) تكميل و نمونه آزمايش HbA1C گرفته شد. سپس براي گروه مداخله طي 8 جلسه 60 تا 90 دقيقه اي بر طبق الگو آموزش هاي لازم داده شد. در پايان مجدداً پرسشنامه پيروي دارويي تكميل و نمونه HbA1C اندازه­گيري شد. داده­هاي به دست آمده در نرم افزار SPSS نسخه 21 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: بر اساس يافته ­ها بين ميانگين نمره پيروي دارويي دو گروه، قبل از مداخله تفاوت معني­دار آماري وجود نداشت (0/21=p ) اما پس از انجام مداخله اين تفاوت معني دار بود (0/0001>p). همچنين نتايج نشان داد بين ميانگين HbA1C دو گروه، قبل از مداخله اختلاف معني­دار آماري وجود ندارد (0/32=p ) اما پس از انجام مداخله اين اختلاف معني دار بود (0/0001>p). نتيجه­ گيري: نتايج مطالعه حاكي از اثرات مثبت اجراي الگوي توانمندسازي خانواده محور بر افزايش پيروي دارويي و بهبود كنترل گليسمي در بيماران بود. لذا مي­توان از اين روش آموزشي در برنامه­ هاي آموزش به بيمار استفاده نمود.

Introduction: One of the biggest challenges for diabetic patients is learning how to control blood glucose; therefore, empowering patients in this regard and ultimately improving the quality of life is considered as one of the health indicators in diabetes.Consequently, the aim of this study was to investigate the effect of family-centered empowerment model on glycemic control and drug compliance in patients with type II diabetes. Materials and Methods: This experimental study was conducted on a total of 70 patients with type II diabetes that referred to diabetes clinic in Zabol, Iran. The subjects were selected based on inclusion criteria and randomly assigned to intervention and control groups.At first, eight questionnaires were completed for the history taking and drug compliance, including eight questions (Morisky Medication Adherence Scale -8), and the hemoglobin A1C (HbA1C) test was performed.Then, for the intervention group, eight training sessions of 60 to 90 min were held according to the model.Finally, the drug compliance questionnaire was completed and the HbA1C samples were measured. In addition, the data were analyzed by SPSS software (version 21). Results: According to the results, there was no statistically significant difference between the mean scores of drug adherence in the two groups pre-intervention (P=0.21); however, the difference was statistically significant post-intervention (P<0.001). Furthermore, based on the findings, no statistically significant difference was observed between the mean scores of HbA1C in the two groups pre-intervention (P=0.32); nonetheless, this difference was significant post-intervention (P<0.001). Conclusion: The obtained results of this study indicated the positive effects of the family-centered empowerment model on increasing drug compliance and improving glycemic control in patients. Therefore, this training method can be utilized in patient education programs