ارزيابي نظريه رفتار برنامه‌ريزي شده در تبيين رفتار غذايي سالم در بين بيماران ديابتيك نوع 2

Evaluation of the Theory of Planned Behavior in The Prediction of Healthy Diet Behavior Among Type II Diabetic Patients

مقدمه و هدف: ديابت نوع 2 به همراه عوارض متعدد خود به عنوان يك مشكل عمده­ي بهداشتي به شمار مي­آيد. تغييرات در رفتار و رژيم غذايي بيماران مي­تواند سبب پيشگيري و يا به­ تأخير انداختن عوارض آن شود. هدف از پژوهش حاضر ارزيابي نظريه رفتار برنامه ­ريزي شده در تبيين رفتار غذايي سالم در بين بيماران ديابتيك نوع 2 بود. مواد و روش­ها: اين مطالعه به ­صورت مقطعي در كلينيك ديابت شهر زابل انجام گرفت. 300 بيمار ديابتيك نوع 2 و بدون عوارض بطور تصادفي به­عنوان نمونه انتخاب شدند. پرسشنامه­ي براساس نظريه­ي رفتار برنامه ­ريزي شده متغيرهايي از قبيل نگرش، هنجارهاي ذهني، كنترل رفتاري، قصد رعايت رژيم غذايي سالم سبك تغذيه­اي افراد را مورد ارزيابي قرار داد. داده­ها توسط نرم افزار SPSS نسخه 20 و از طريق تحليل عاملي آناليز شدند. يافته­ها: نتايج حاصل از مطالعه نشان داد كه نظريه رفتار برنامه­ريزي شده از برازش كافي با داده ها برخوردار بوده است. سازه­ هاي كنترل رفتاري درك شده، هنجارهاي ذهني و نگرش داراي ارتباط معناداري با قصد رعايت رژيم غذايي سالم بودند. بحث و نتيجه ­گيري: نظريه ­ي رفتار برنامه­ ريزي شده براي بيان قصد و پيرو آن رفتار رعايت رژيم غذايي سالم مي ­تواند سبب ترغيب بيماران به رعايت رژيم غذايي سالم گردد.

Introduction: Type II diabetes mellitus is considered a major health problem due to its complications. The complications could be prevented or delayed with alterations in the patients’ behavior and diet. The aim of the current research was to evaluate the theory of planned behavior (TPB) in the prediction of healthy diet behavior among type II diabetic patients. Materials and Methods: This cross-sectional study was conducted in a Diabetes Clinic in Zabol, Iran. A total number of 300 diabetic patients (type II) with no complication were selected as participants via random sampling technique. A self –administered questionnaire based on TPB was used to evaluate variables, such as patient’s attitude, subjective norm, perceived behavioral control, intention to eat a healthy diet, and nutritional style. Data were analyzed using SPSS (version 20) through factor analyze. Results: The results revealed that the TPB fitted the data obtained from the patients with type II diabetes and within dietary behavior. Perceived behavioral control, subjective norm, attitude and intention to maintain a healthy diet were significantly related to healthy diet behavior. Conclusion: The TPB is a useful theory in determining the intentions of patients with diabetes and their obedience to a healthy diet.