كاربرد سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) درحوزه‌ي سلامت: مروري ساختاريافته بر مطالعات در ايران

Application of Geographic Information System in Health:A Systematic Review in Iran

مقدمه: سيستم اطلاعات جغرافيايي از جمله فناوري‌هاي نويني است كه به سياستگذاري و تصميم‌گيري‌هاي صحيح و ارتقاءي سلامت بيماران كمك مي‌كند. اين مطالعه با هدف تعيين كاربرد سيستم اطلاعات جغرافيايي در حوزه سلامت در ايران به روش مروري ساختاريافته انجام گرديد. روش كار: در اين پژوهش، با استفاده از كليدواژه‌هاي از پيش تعيين شده، پايگاه‌هاي اطلاعاتي فارسي و انگليسي به صورت ساختاريافته مورد جستجو قرار گرفته و مقالاتي كه در حوزه سلامت از سيستم اطلاعات جغرافيايي استفاده كرده‌اند، بازيابي گرديد. سپس، با استفاده از فرم استخراج داده اي كه روايي آن توسط متخصصين تأييد شده، داده‌هاي مربوط به قابليت‌هاي GIS استخراج شد. داده‌ها به شيوه توصيفي تحليل و گزارش گرديد. يافته‌ها: در مجموع 119 مقاله بازيابي شد كه از اين تعداد 33 مقاله مرتبط شناخته شده و توسط نويسندگان بررسي شدند. حوزه‌ي موضوعي نزديك به نيمي از مطالعات، بيماري‌هاي غيرعفوني است. سرطان (21%) شايع‌ترين بيماري است كه توسط سيستم اطلاعات جغرافيايي در ايران مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. هشتاد و 5% از مطالعات از قابليت تهيه نقشه و مكان‌يابي نرم‌افزار GIS استفاده كرده‌اند. نتيجه‌گيري: در ايران، استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي در حوزه‌ي سلامت هنوز در مراحل ابتدايي است. GIS نرم‌افزاري كاربردي در نمايش پراكندگي جغرافيايي بيماري‌ها و توليد داده‌هاي جغرافيايي و فضايي است و ابزاري ارزشمند براي بهبود نظام سلامت محسوب مي‌شود.

Introduction: Geographic information system is a modern technology that helps to make sound policy and decisions to promote patients’ health. This systematic review was carried out to determine the application of GISs in health in Iran. Material & Method: In the current study, English and Persian databases were systematically searched using predefined key terms. All relevant studies utilizing GISs in the field of health in Iran were retrieved. Then, a data extraction form that its reliability was approved by experts was applied to extract the data. Data regarding GIS capabilities, the sources of data used, and the fields that GISs were applied for were extracted from the papers. Data were analyzed and reported using descriptive statistics. Results: Totally, 33 out of 119 retrieved articles were selected as eligible and reviewed by the authors. The subject area of almost half of the studies was noninfectious diseases. Cancer (21%) was the most common disease analyzed by GIS in Iran. Eighty-five percent of the studies used mapping and locating capabilities of GIS software. Conclusion: The use of GIS in health in Iran is still in the preliminary stage. GIS as an applied software is considered as a valuable tool to present geographical distribution of diseases and produce geospatial data to improve health and health care systems.