تأثيّر بسته آموزشي بر آگاهي و باور مادران نخست‌زا نسبت به سبك زندگي پس از زايمان

Effect of educational package on nulliparous mother’s knowledge and belief about postpartum lifestyle

زمينه و هدف: ضعف آگاهي و داشتن باورهاي نادرست ممكن است مشكلات بسياري براي سلامتي مادر و كودك ايجاد‌نمايد. بنابراين، تغيير آنها از طريق روش‌هاي آموزشي مؤثّر ضروري به نظر مي‌رسد. لذا، مطالعه حاضر با هدف تعيين تأثيّر بسته‌آموزشي بر آگاهي و باور مادران نخست‌زا نسبت به سبك‌زندگي پس از زايمان انجام‌شد. مواد و روش‌ها: اين كارآزمايي باليني در تبريز، سال 1392 بر روي220 مادر نخست‌زاي بستري در بخش پس از زايمان انجام‌گرفت. نمونه‌ها با روش بلوك‌بندي تصادفي به دو گروه تخصيص داده‌شدند. براي گروه مداخله، آموزش و مشاوره به صورت چهره‌به‌چهره، تلفني، كتابچه و پيامك ارايه‌شد. گروه كنترل فقط مراقبت‌هاي روتين بخش را دريافت‌كردند. پرسشنامه‌هاي آگاهي و باور مرتبط با سبك‌زندگي در روز ترخيص از بيمارستان و 42 روز پس از زايمان تكميل‌شدند. جهت تجزيه‌و‌تحليل داده‌ها از نرم افزار 18 SPSS ، آزمون‌هاي تي‌مستقل، دقيق‌فيشر، مجذور‌كاي، كاي‌روند و آنوا استفاده‌گرديد. 0/05>p معني‌دار در‌نظر گرفته‌شد. يافته‌ها: بين دو گروه از لحاظ مشخصات فردي-اجتماعي و نيز نمره آگاهي و باور سبك‌زندگي قبل از مداخله تفاوت معني‌دار آماري وجود-نداشت (P>0/05) و باور [(32/2تا 25/2) 28/7] (0/001>p) در گروه آموزش به طور معني‌داري بيشتر از گروه كنترل بود. نتيجه‌گيري: مطالعه حاضر نشان‌دهنده تأثيّر مثبت به كار‌گيري هم‌زمان چند روش آموزشي ساده، ارزان و عملي در ارتقاي آگاهي و بهبود باور مادران تازه زايمان‌كرده در زمينه سبك‌زندگي بود. با اين حال، نمي‌توان براساس نتايج اين پژوهش در زمينه اينكه كدام روش بيشترين تأثيّر را داشته‌است، قضاوت نمود و تحقيقات بيشتري در اين زمينه مورد‌نياز است.

Background: Lack of awareness and the False beliefs about postpartum care may lead to maternal and child health problems. Thus, changing them through effective training methods should be considered as a priority. This survey was conducted to evaluate the effect of educational package on nulliparous mother’s Knowledge and belief about postpartum lifestyle. Materials and Methods: This randomized clinical trial was carried out on 220 nulliparous women in the postpartum ward in Tabriz, in 2013. The subjects were allocated into two groups using block randomization method. Intervention group received face to face education, telephone counseling, booklets and educational SMS and control group received postpartum Ward’s routine educations. Questionnaires of Knowledge and belief about postpartum lifestyle were completed by mothers at the first (or second) day after delivery and then 42 days later. Data was analyzed by SPSS-18, Independent t-test, Fisher's exact test, chi-square, chi-square for trends and ANCOVA. P<0.05 was considered significant. Results: There were no significant statistic differences in terms of demographic characteristics and also pre-intervention lifestyle knowledge and belief scores between two groups (P>0.05). With adjusting pre-intervention knowledge and belief score, the mean scores of knowledge [adjusted mean difference 17.2, (CI: 95%: 20.2 to 14.3)] (p<0.001) and beliefs [28.7 (32.2 to 25.2)] (p<0.001) among the intervention group was significantly higher than those in control group. Conclusion: This study demonstrated the positive effectiveness of simultaneous use of simple and practical training techniques without financial burdens to promote nulliparous mother’s knowledge and belief about postpartum lifestyle. Yet, we cannot draw conclusions about which method is most effective, therefore more research is needed in this field.