پديد آورندگان :
آزاد ارمكي، تقي دانشگاه تهران - دانشكده علوم اجتماعي , جلايي پور، حميدرضا دانشگاه تهران , دلپسند، كامل دانشگاه تهران پرديس البرز
كليدواژه :
اجتماع محلي و توسعۀ محلي , پيرانشهر , كارگزاران تغيير , مرز , نيروهاي اجتماعي
چكيده فارسي :
كارگزان توسعه در سطح ملي و منطقه‌اي اهميت دارند، كارگزاران توسعه مناطق مرزي جزء خاستگاه قوميتي كردها همواره، با حساسيت، مورد توجه سياست‌گذاران ملي بوده است. مقالۀ حاضر سه هدف محوري شناخت كارگزاران توسعۀ محلي؛ فرايندهاي كارگزاري آنها و موانع عامليت هر يك از كارگزاران در فرايند توسعۀ محلي را دنبال مي‌كند، به منظور گشايش حساسيت نظري، زمينه‌هاي مفهومي و نظري لازم در قالب رويكردهاي دولت‌محور توسعۀ، رويكرد نهادگرايي با نگاه حكمروايي خوب در توسعۀ محلي ارايه شده است. منطقۀ مرزي پيرانشهر در استان آذربايجان غربي تنها مرز رسمي با كردستان عراق است و به استناد تحقيقات و تجربۀ زيسته محقق تغييرات توسعه‌اي سريعي را در بيست سال اخير در زمينه توسعۀ محلي تجربه كرده است. روش تحقيق كيفي و تحليل داده‌ها بر اساس مصاحبه ها و مشاهده مشاركتي بوده است. نمونه‌گيري هدفمند و با 30 كارگزار توسعۀ محلي در قالب مصاحبۀ عميق و گروهي جمع‌آوري شد. كارگزاران توسعۀ محلي در 5 دستۀ كارگزاران حاكميتي (دولت و مجلس)، كارگزاران اقتصادي (سرمايه‌داران محلي، تجار مرزي، كولبران، كشاورزان)، كارگزاران امنيتي (نيروهاي نظامي سپاه، هنگ مرزي)؛ كارگزاران شهري (مديريت شهري و بنگاه داران) و نيز كارگزاران مردمي (معتمدين محلي، سازمان‌هاي مردم‌نهاد، روحانيون)؛ شناسايي شدند. در اين ميان كارگزاران دولتي، امنيتي، مرز و اقتصاد مرزي اعم از تجار، كولبران، سرمايه‌داران محلي اثرگذاري رويه‌اي موثري داشته‌اند. رويه‌هاي تجربه شدۀ كارگزاران عمدتاً با راهبردهاي تعامل، تقابل، بي‌تفاوتي، حفظ حيثيت قومي و مراوده همراه بوده است. موانع جدي رويه‌هاي اثرگذاري نيروهاي اجتماعي موثر در توسعۀ منطقه، كارگزاران غير بومي، نگاه امنيتي، نگاه قوميتي و عدم اعتماد به مردم محلي بوده است. شاخصه‌هاي حكمروايي خوب با رويكرد نهادگرايي توسعۀ در طي دوره‌هاي سياستي دولت‌هاي مستقر بعد از انقلاب متفاوت بوده است. به استناد يافته‌هاي پژوهش، حكمروايي خوب محلي با نگاه برنامه‌ريزي پايين به بالا با بهره‌مندي از كارگزاران بومي و به پشتوانۀ مشاركت مردمي مناسب ترين استراتژي براي تحقق توسعۀ محلي در منطقۀ مرزي پيرانشهر است.
چكيده لاتين :
Development agents are highly significant in national and regional level. But, border regions` development agents with Kurdish origins have been always paid attention with highly sensitivity by national policy makers. Present research has three basic aims including: local development agent recognition, identification of agents` relevant processes, and exploration of barriers for each agent`s role in the process of local development. In order to explain theoretical context of the question, institutionalism approach with good government role in local development have been presented. Piranshahr border region, in the south of West Azerbaijan province, is the only formal border with Iraqi Kurdistan, and has experienced fast development changes in recent twenty years based on academic research and the researcher`s lived experience. Research method is qualitative and is based on the analysis of interviews and participatory observation. Sampling is done through purposive sampling; and Data has been collected through deep and group interviews with 30 local development agents divided in five groups including: governmental agents (from state and parliament), economical agents (from local investors, border merchants, carrier laborers, farmers), security agents (from Sepah military forces, Border Regiment forces), urban agents (from city managers and real-estate agents), and native social agents (from local confidants, NGOs, and Clergymen). Results show that agents from government, security, border, and economical agents including border merchants, carrier laborers, and local investors, have had affective experienced trends which have been mainly accompanied by interaction, opposition, indifference, ethnic respect preserve, and friendship. Serious barriers for local development have been recognized as nonnative agents, security point of view, ethno-centric view, and distrust to local people. Good government indexes have been variant based on institutionalism approach in different political states after revolution 1979. Based on research findings, local good government with upward planning look, using native agents, and participation of local people is the most appropriate strategy for the fulfillment of local development in Piranshahr border region.
