فنولوژي و ويژگي‌هاي رشدي كلن‌هاي جديد صنوبر در صفرابسته استان گيلان

Study on phonology and growth characteristics of new poplars clones in Safrabasteh, Gilan province

شناخت پديده­‌هاي حياتي صنوبرها با هدف برنامه‌­ريزي براي مطالعات آينده ضرورت دارد. از اين‌رو، در پژوهش پيش‌رو مطالعات فنولوژيكي و توان رويشي 12 كلن جديد صنوبر در ايستگاه صفرابسته استان گيلان انجام شد. در كلكسيون، براي هر كلن يك قطعه‌نمونه درنظر گرفته شد و درختان صنوبر در فواصل 4×4 متر در هر قطعه‌نمونه آزمايشي كاشته شدند. ثبت پديده‌هاي فنولوژي از نيمه دوم اسفند هر سال آغاز و در آذر سال آينده پايان يافت. اندازه­‌گيري فاكتورهاي رشدي قطر و ارتفاع نيز در پايان دوره رشد سالانه انجام شد. نتايج نشان داد كه جوانه‌هاي برگي كلن‌هاي P. euramericana 45.51 و P. e. Pacher زودتر و كلن P. e. Blanc ديرتر از ساير كلن‌ها باز شدند. همچنين، پراكنش بذر كلن‌هاي مورد بررسي از دهه اول خرداد شروع ‌شد. دوره زيستي كلن‌ها متفاوت بود و از كمينه 203 روز در كلن P. e . 87m119 تا بيشينه 240 روز در كلن P. e. Pacher طول كشيد. در بررسي متغيرهاي رشدي كلن‌ها، اختلاف معني‌داري مشاهده شد، به‌طوري‌كه دو كلن P. interamericana و P. deltoides Marquette بيشترين قطر، ارتفاع و حجم (ميانگين توليد در هكتار سالانه چوب به‌ترتيب 22/4 و 21 متر مكعب) را داشتند، در حالي‌كه كلن شاهد (P. d. 69.55)، 15/5 مترمكعب پتانسيل توليد چوب داشت. با بهره‌گيري از نتايج اين پژوهش مي‌توان برنامه­‌ريزي دقيقي براي اجراي پژوهش‌هاي بعدي مانند دورگ‌گيري انجام داد.

Characterization of biological attributes of poplars is of essential values for planning afforestation and wood farming projects. Therefore, this study focused on the assessment of their phenology and vegetative potential in Safrabasteh region of Gilan province. The studied trees were planted at 4×4 m intervals in each experimental plot. Each plot was assigned to one poplar clone. Recording the phenology began in the second half of March and ended in December each year. Measuring the growth factors of diameter and height was performed following the annual growth period. The earliest bud opening was observed in P. euramericana 45.51 and P. e. Pacher clones, whereas the latest was observed in P. e. Blanc clone. The seeds distribution of the studied clones started within the first 10 days of June. The biological periods of the clones were different and ranged from the minimum 203 days in P. e. 87m119 clone to a maximum of 240 days in P. e. Pacher clone. Significant differences were observed amongst the growth factors. The highest diameter, height and volume growths with average production of 22.4 and 21 m3 ha-1 y-1 were observed in two clones of P. deltoides Marquette and P. interamericana, respectively, While wood production in the control clone (P. d. 69.55) was 15.5 m3 ha-1 y-1. The results of this research could be used to guide the future planning on the phenology and growth of poplar clones in Iran.