حذف تولوئن از هوا با استفاده از فرايند ازن زني كاتاليزوري

Removal of Toluene from the Airflow Using Catalytic Ozonation

مقدمه: كاربرد وسيع تولوئن در زندگي انسان و به دنبال آن اثرات زيان‌آور اين ماده بر سلامتي و به ويژه عوارض مزمن آن بر روي سيستم اعصاب مركزي، باعث گرديده است كه مطالعات زيادي در جهت كنترل و كاهش بخارات تولوئن از هوا صورت گيرد. هدف از اين پژوهش بررسي كارايي فرايند ازن زني كاتاليزوري در حذف تولوئن از جريان هوا است. روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع تجربي و در مقياس آزمايشگاهي است. سيستم آزمايش شامل پمپ هوا، پمپ تزريق سرنگي، ژنراتور ازن، سيستم توليد رطوبت، محفظه اختلاط، روتامتر و راكتور شيشه اي به طول 25 سانتي‌متر و قطر داخلي 2 سانتي‌متر بود. غلظت‌هاي مشخص تولوئن به صورت مداوم با توجه به زمان ماند، دوز ازن و مقادير مختلف رطوبت در معرض فرايند ازن زني كاتاليزوري با كربن فعال و كربن فعال پوشش داده شده با نيترات منيزيم قرار گرفت. پس از سنجش ميزان غلظت تولوئن قبل و بعد از راكتور، داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارSPSS نسخه 16 و به كارگيري آمار توصيفي و استنباطي و توسط آزمون three-way ANOVA مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: يافته‌ها حاكي از آن بود كه ظرفيت حذف تولوئن در فرايند ازن زني كاتاليزوري هنگام استفاده از كربن فعال پوشش داده شده با نيترات منيزيم به مراتب بيشتر از كربن فعال به تنهايي است. به طوري كه زمان ظهور تولوئن در خروجي راكتور براي كربن فعال 50 ساعت و براي كربن فعال پوشش داده شده با نيترات منيزيم 115 ساعت بود. همچنين نتايج نشان داد كه متغيرهاي زمان ماند، دوز ازن و رطوبت نسبي پارامترهاي تاثير گذار در فرايند بوده، به طوري كه افزايش سه متغير مذكور سبب ارتقا سيستم گرديد. نتيجه‌گيري: با توجه به ارتقا قابل توجه راندمان حذف تولوئن در هنگام استفاده توام از كربن فعال و نيترات منيزيم در فرايند ازن زني كاتاليزوري، مي‌توان نتيجه‌گيري كرد كه استفاده از كربن فعال پوشش داده شده با نيترات منيزيم مي‌تواند يك روش مناسب براي حذف ‌تولوئن از جريان هوا باشد.

Background: The widespread use of toluene and its consequent adverse effects on health and specially its chronic effects on the central nervous system has resulted in many studies being carried out on the methods that can control and reduce toluene vapors in the airflow. The objective of this study is to assess the effectiveness of the catalytic ozonation process in the removal of toluene from the airflow. Methods: The present study is of the experimental type and was carried out on a laboratory scale. The experimental equipment consisted of an air pump, an injection pump, an ozone generator, a humidity generating system, a mixing chamber, a rotameter, and a glass reactor with a length of 25 cm and an internal diameter of 2 cm. Varying concentrations of toluene were constantly exposed to the process of catalytic ozonation to the activated carbon and activated carbon covered in magnesium nitrate while inducing changes in variables such as reaction time, ozone dosage, and level of humidity. Different concentrations of toluene were measured before and after exposure to the treatment process. The data were analyzed using the SPSS Win 16 and such statistical techniques and methods as descriptive and inferential statistics and three-way ANOVA were utilized. Findings: The findings indicated that the toluene removal rates were much higher in the catalytic ozonation process when activated carbon covered in magnesium nitrate was used than when pure activated carbon was used. This issue can be deduced from the fact that the time necessary for toluene to appear at the exit point of the reactor when using activated carbon is 50 hours, while this time in case of use of activated carbon covered in magnesium nitrate is 115 hours. The findings also showed that the three variables of reaction time, ozone dosage, and relative humidity had a positive effect on the process, so that increasing the amounts of these three variables led to an enhancement of the removal system. Conclusion: Given the considerable enhancement of the toluene removal rates as a result of concomitant use of activated carbon and magnesium nitrate in the catalytic ozonation process, it can be concluded that activated carbon covered in magnesium nitrate is an appropriate method in the removal of VOCs from the airflow.