ارائه مدل رفتار غير اخلاقي تخريب همكاران در سازمان‌هاي بخش دولتي

Providing a Model for Unethical Behavior of Destroying Colleagues in Public Organizations

زمينه: تخريب ديگران (زيرآب زني) رفتاري است كه در آن فرد چنان از ديگري بدگويي و غيبت كرده و يا به ضرر وي عمل مي‌كند كه شخص، بدان واسطه، امتيازي را از دست بدهد و متضرر شود. با توجه به پيامدهاي نامطلوب اين رفتار براي فرد، سازمان و جامعه پژوهش حاضر در تلاش است تا با واكاوي اين رفتار زواياي گوناگون آن را در بستر حقيقي سازمان، شناسايي و تبيين كند. روش: فلسفه اين پژوهش تفسيري، رويكرد آن كيفي و استراتژي مورد استفاده آن داده بنياد و مبتني بر رويكرد ظاهر شونده مي­باشد. جامعه مورد مطالعه مديران سازمان­هاي دولتي شهر مشهد مي­باشند كه 19 نفر تا رسيدن به اشباع نظري با استفاده از روش نمونه گيري هدفمند انتخاب گرديدند. ابزار پژوهش، مصاحبه نيمه­ساختار­يافته بود. جهت بررسي استحكام پژوهش نيز از چهار معيار قابليت اعتبار، انتقال­پذيري، قابليت اطمينان و تأييدپذيري استفاده شد. تحليل داده­ها نيز با كمك نرم افزار تحليل كيفي MAXQDA و فرآيند­هاي كدگذاري باز، محوري و انتخابي انجام گرديد. يافته­ ها: تجزيه و تحليل انجام شده از طريق مقايسه مستمر در فرآيند كدگذاري حقيقي و نظري، 100 كد، 38 مفهوم، 8 طبقه و 2 مقوله را نشان داد كه منجر به ظهور مدل نهايي پژوهش پيرامون مقوله محوري، با عنوان مدل " رفتار زيرآب زني" شد. مدل مربوطه به علل و نتايج مربوط به مقوله محوري پژوهش اشاره دارد. نتيجه­ گيري: در مجموع اين پژوهش با تبيين نظريه رفتار زيرآب زني، زمينه لازم براي فهم و شناخت اين رفتار و همچنين كنترل و پيشگيري آن را در سازمان فراهم آورده است.

Background: Destroying others (Backstabbing) are those actions taken in the absence of target person aimed at destroying his/her reputation or creating some difficulties for. Given the adverse outcomes of backstabbing behavior for the individual, organization, and society, the current study was to explore various angles of backstabbing behavior in the real context of the organization. Method: Research philosophy was interpretative, its approach was qualitative, and its strategy was the emergent-based grounded theory. Statistical population was comprised of managers of public organizations in Mashhad city from which 19 people were selected by purposeful sampling to reach to theoretical saturation. The research instrument was a semi-structured interview. In order to evaluate the research strength, we used the four criteria including reliability, dependability, transferability, and conformability. Data were analyzed through the open, axial, and selective coding processes in MAXQDA software. Results: Results of interview analyzing by theoretical and actual coding revealed 100 codes, 38 concepts, 8 categories, and 2 issues which led to the research conceptual model based on principal issue titled as “backstabbing behavior.” The proposed model refers to the causes and outcomes of backstabbing behavior. Conclusion: In total, the current research provides a basis for understanding, controlling, as well as preventing this unethical behavior in the organizations through explaining the theory of backstabbing behavior.