اثر شيوه‌هاي جمع‌آوري رواناب و ذخيره رطوبت بر رشد و زنده‌ماني نهال‌هاي پير (Salvadora oleoides) در جنوب شرق جازموريان

Effect of water harvesting and soil moisture storage methods on pilu (Salvadora oleoides Decne.) seedlings growth and survival in southeast Jazmurian, Sistan and Baluchestan province

پير (Salvadora oleoides Decne) گونه‌اي بومي و چندمنظوره است كه به ‌فرم درختچه تا درخت در جنوب ‌شرق ايران رويش دارد. اين گونه از نظر توليد علوفه، حفاظت خاك و ارزش دارويي جايگاه ويژه‌اي در پروژه‌هاي جنگل‌كاري و درخت‌كاري در مناطق گرم و خشك دارد. هدف از پژوهش پيش‌رو بررسي اثر شيوه‌هاي جمع‌آوري رواناب و ذخيره رطوبت در خاك (بانكت هلالي، تشتك (شاهد)، ورقه‌هاي پلاستيكي، خار و خاشاك و كاه و كلش در كف گودال، پليمرهاي سوپرجاذب و ايجاد سايبان) بر استقرار، زنده‌ماني و رشد اين گونه در جنوب‌ شرق جازموريان بود. فاكتورهاي مورد بررسي در اين آزمايش شامل درصد زنده‌ماني، ارتفاع، سطح تاج، قطر يقه و شادابي نهال‌ها بود كه در اواسط اسفند 1395 اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه ورقه پلاستيكي باعث بهبود درصد زنده‌ماني و سطح تاج نهال‌ها شد. ايجاد سايبان باعث افزايش رشد ارتفاعي و ضريب لاغري و كاهش رشد قطري نهال‌ها شد. در كل مي‌توان گفت كه با توجه به درصد زنده‌ماني و ويژگي رشد نهال‌ها، تيمارهاي ايجاد پوشش پلاستيكي روي سطح گودال كاشت و ايجاد سايبان روي نهال‌ها مناسب‌ترين تيمارها براي زنده‌ماني و رشد نهال‌هاي پير بودند. به‌نظر مي‌رسد تلفيق دو تيمار ذكر شده در بهبود استقرار و رشد نهال‌ها مؤثر خواهد بود.

Pilu (Salvadora oleoides Decne.) is a shrub or a small tree indigenous to southeast of Iran and is known as a multipurpose species for forage production, soil protection and medicinal value, which altogether reveal its importance in forestry and reforestation projects in warm and arid areas. The purpose of this study was to investigate the effects of runoff and moisture storage methods in the soil (Bankette arches, pan (control), plastic sheets, straw in the bottom of the pit, superabsorbent polymers and canopy) on the establishment, survival and growth of the pilu species in Southeast of Jazmurian in Sistan and Baluchestan province. The factors studied in this experiment included seedlings survival, seedling height, seedling crowns, seedling collar diameter and seedling vigor, which were measured in the middle of March, 2017. The results showed that the development of plastic layer improved the survival rate and seedlings cover. Creating a shadow increases the height growth and slenderness coefficient of seedlings and decreases the diameter growth of seedlings. In general, it can be concluded that planting plastic surfaces on the surface of the pit and planting canopies on seedlings are the most suitable treatments with respect to the percentage of seedlings' survival and seedling growth characteristics. It seems that combination of these two treatments could help to improve seedling establishment across similar areas.