شناسايي و اولويت‌بندي شاخص‌هاي اخلاق حرفه‌اي در پژوهش

Identifying and Prioritizing Professional Ethics Indicators in Research

زمينه: نقش پژوهش علمي و اجراي شايسته آن در استيلاي همه‌ جانبه جايگاه جامعه بديهي است و ارتقاء سطح كيفي پژوهش‌ها و به‌تبع آن بهبود زندگي و رفاه افراد جامعه در سايه ارزش‌هاي اخلاقي امكان‌پذير است. اعتلاي علم با رعايت تمام اصول اخلاق حرفه‌اي پژوهش ميسر خواهد بود. در اين راستا شايسته است، به شناسايي و اولويت‌بندي شاخص‌هاي اخلاق پژوهش و ميزان اهميت آن پرداخته شود. روش: پژوهش حاضر ازلحاظ هدف كاربري و ازنظر جمع‌آوري اطلاعات، توصيفي-پيمايشي مي‌باشد. جامعه آماري شامل اعضاي هيأت علمي سازمان پژوهش‌هاي علمي و صنعتي ايران كه 17 نفر از خبرگان به روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب گرديدند. براي شناسايي شاخص‌ها از روش كتابخانه‌اي و براي تثبيت و اولويت‌بندي، از پرسشنامه استفاده گرديد. براي تحليل داده‌ها از روش دلفي فازي به‌منظور غربالگري و تثبيت شاخص‌ها و روش بهترين-بدترين براي تعيين اهميت نسبي شاخص‌ها استفاده‌شده است. يافته‌ها: پس از تجزيه‌ و تحليل، درمجموع 18 شاخص طي سه مرحله انجام روش دلفي فازي تأييد و انتخاب شدند. شاخص همگرايي كمتر از 0.2 نشان از تأييد كامل اعتبار نتايج دارد. با توجه به حل مدل برنامه‌ريزي خطي روش بهترين–بدترين، اهميت نسبي شاخص‌ها مشخص گرديد و نرخ سازگاري در سطح قابل قبولي بود كه نشان از اعتبار اين بخش از نتايج دارد. نتيجه‌گيري: نتايج پژوهش حاكي از آن است كه در‌نظر گرفتن رفاه جامعه، رعايت عدالت و حفظ وحدت در سطح كلان و رعايت حقوق مالكيت فكري به ترتيب به‌ عنوان مهم‌ترين شاخص ­هاي ارزيابي اخلاق حرفه‌اي در پژوهش مي‌باشند.

Background: The role of the valid research and its proper implementation in the overall ascendency state of the society is obvious, and the promotion of the quality of research and, consequently, the improvement of the life and welfare of the people of society in the light of moral values ​​is possible. The advancement of science will be possible in the shade of all the principles of professional ethics of research. In this regard, it is appropriate to identify and prioritize research ethics indicators and their importance. Method: This research in terms of the purpose is practical and in terms of collecting information is descriptive-survey. Statistical population is consisting of faculty members of Iranian Research Organization for Science and Technology, 17 experts were selected. About selecting experts we have used targeted sampling. To identify Indicators, we use library method and for settling and prioritizing, we use questionnaire. About data analysis methods, fuzzy Delphi method for riddling and fixing the indicators and the best-worst method to determining the relative importance of research method are determined. Results: After analyzing data, 18 indicators during three phases of doing F-Delphi method are confirmed and chosen. The convergence index is less than 0.2 that indicated complete validation of results. According to the solution of the linear-modeling method of the best-worst method, the relative importance of the indicators is determined and consistency rate is in an acceptable level, showed the validity of results. Conclusion: The results indicate that considering the welfare of society, respect for justice and preservation of unity at the macro level and respect for intellectual property rights are the most important indicators of professional ethics in research, respectively.