انتخاب مناسب‌ترين تركيب كشت مخلوط ماشك گل‌خوشه‌اي با جو و تريتيكاله در شرايط ديم زنجان

The selection of most suitable combination in mixed cropping of hairy vetch with barley or triticale under Zanjan rainfied conditions

به منظور ارزيابي عملكرد كمي ‌و كيفي ماشك گل‌خوشه‌اي در كشت خالص و مخلوط با جو و تريتيكاله، آزمايشي به مدت دوسال (87-1385) در ايستگاه تحقيقات ديم خدابنده انجام گرفت. آزمايش در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 9 تيمار در چهار تكرار اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل كشت خالص ارقام جو، تريتيكاله، ماشك گل‌خوشه‌اي و كشت مخلوط اين گياهان با نسبت‌هاي 3:1 ، 1:1 و 1:3 بودند. كشت مخلوط به صورت درهم و با روش جايگزيني انجام گرديد. در نتايج حاصل از تجزيه واريانس مركب داده‌ها، اثر سال، تيمار و اثر متقابل تيمار × سال بر ميانگين صفات عملكرد علوفه تر، ماده خشك، نيتروژن و پروتئين خام در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بود. با وجود عدم تفاوت معني‌دار بين كشت خالص دو گياه جو و تريتيكاله، بيشترين مقادير عملكرد علوفه تر (5/49 تن در هكتار)، ماده خشك (2/36 تن درهكتار) و پروتئين خام (178/7 كيلو گرم در هكتار) از كشت خالص جو بدست آمد. مقادير كليه صفات مورد مطالعه در كشت مخلوط ماشك گل‌خوشه‌اي با جو ، بيشتر از كشت مخلوط ماشك گل‌خوشه‌اي با تريتيكاله در نسبت‌هاي مشابه بودند. در بين تيمارهاي مورد بررسي، نسبت كشت مخلوط 75% جو با 25% ماشك گل‌خوشه‌اي با ميانگين توليد 2/48 تن در هكتار ماده خشك، 202/3 كيلوگرم در هكتار پروتئين خام و مقدار 1/51 در نسبت برابري زمين، مناسب‌ترين تركيب كشت براي شرايط ديم زنجان انتخاب گرديد.

In order to evaluate quantity and quality hairy vetch (Vicia villosa L.) yield in the pure and mixed cropping with barley (Hordeum vulgare L.) and triticale (Triticosecale) the experiment was conducted at agricultural research station (Khodabande) under dryland conditions during 2006 -2008. Field experiments were arranged in a randomized complete blocks design with 9 treatments in four replications. Hairy vetch, triticale and barely monocultures as well as mixtures of hairy vetch, with each of the cereals in three seeding ratios (3:1, 1:1 and 1:3) were used as experimental treatments. The combined analysis relieved that the main effects of year, treatments and interaction between treatments × year on green forage yield, dry matter yield, nitrogen accumulation and crude protein yield were significant (P< 0.01). Between the two pure stands of cereals the highest green forage yield (5.49 t/ha), dry matter yield (2.36 t/ha) and crude protein yield (178.7 kg/ha) was obtained from barley but there were no significant differences between barley and triticale. By increasing barley and triticale rations in mixtures, the forage quantity and quality were increased. The results of this study indicated that among mix cropping treatments, the mixture ratio of 25% hairy vetch + 75% barley, with having 2.48 t/ha dry matter yield, 202.3 kg/hacrude protein yield and 1.51 land equivalent ratio was suitable ratio for planting in dry land condition