مطالعه كيفي الگوهاي تعامل پزشك و بيمار

The Qualitative Study of Doctor-Patient Interaction Patterns

زمينه و هدف: رابطه تعاملي ميان پزشك و بيمار، داراي وجوه چندگانه‌اي است. به هر روي، شيوه تعامل ميان پزشك و بيمار، بر پيامدهاي اجتماعي ـ رواني بيماران و چگونگي درمان آن‌ها تأثير مي‌گذارد. اين مطالعه در پي يافتن الگوي تعاملي در ميان بيمار و پزشك مبتني بر نظام معنايي بيماران مراجعه‌كننده به درمانگاه اقبال، شيراز بوده است. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه از روش تحليل چارچوب به عنوان يكي از روش‌هاي تحقيق كيفي استفاده شده‌است. نمونه‌ها به صورت هدفمند انتخاب شده‌ و تعداد آن‌ها بر اساس قاعده اشباع نظري 20 نفر بود. براي گردآوري داده‌ها از مصاحبه عميق فردي استفاده شد، اگرچه رويكرد عام در تحليل چارچوب استقرايي است، اما اين شكل از تحقيق هم مفاهيم پيشين و هم مفاهيم جديد را دربر مي‌گيرد. يافته‌ها: سه نوع الگوي تعاملي ميان پزشكان و بيماران شامل مدل پزشك‌محور، بيمارمحور و مشاركت دوجانبه پديدار شد كه البته غلبه با الگوي مشاركتي بود. همچنين مشاركت‌كنندگان به چهار تم اصلي در ارتباط با نحوه برخورد پزشكان و ميزان رضايتمندي بيماران اشاره نمودند: نحوه برخورد دوستانه و عاطفي پزشك؛ اعتماد؛ شتاب‌زدگي به عنوان ويژگي قرن معاصر؛ پول؛ و نظام‌هاي تخصصي دانش. نتيجه‌گيري: ريشه‌هاي اساسي رضايتمندي و عدم رضايتمندي بيماران بر اساس نظريات گيدنز پيرامون پول، نظام تخصصي دانش و اعتماد تفسير شد. بنابراين اگر بيماران نتوانند به پزشك و يا به عبارت دقيق‌تر، جايگاه پزشك اعتماد كنند، مخاطرات ناشي از تهديد جاني آن‌ها در صورت عدم توجه به توصيه‌هاي پزشك و ابتلاي به بيماري، موجب ناامني هستي‌شناختي مي‌شود.

Background and Aim: The interactive relationship between physician and patient implies multifaceted faces. By the way, the manner of interacting between them to some extent might have a socio-psychological influences on the patients’ outcomes. It has also important impact on the treatment of patients. This study aimed to find the interactive patterns in terms of patient's meaning system among patients who referred to Eghbal health center of Shiraz, Iran. Materials and Methods: In this qualitative research, we used the method of framework analysis. Although the general approach to analyzing the framework is inductive, this form of research encompasses both previous concepts and new concepts. The number of participants were 20 persons who were selected purposively. In depth interview was used to collect data in terms of theoretical saturation rule. Findings: Three kinds of interactive patterns between physicians and their patients were emerged. Those included physician-centered model, patient-centered model and interactive- participatory model so that, interactive model has been dominated. Participants also pointed out four main themes related to how doctors treated patients and satisfied them: how to deal with affection and compassion; trust; hastiness as a feature of the contemporary century; money and specialized knowledge systems. Conclusion: The basic roots of satisfaction and dissatisfaction of patients based on the theories of Giddens about the money, specialized system of knowledge and confidence were interpreted and finally concluded that if they didn’t adopt the physician’s suggestion, they endangered by diseases and threatened by ontological insecurity.