كاربرد مدل هيدرواكونوميك در بررسي سناريوهاي قيمت آب كشاورزي و اثرهاي بين بخشي آنها (مطالعه موردي: شبكه‌هاي آبياري پاياب سد زاينده‌رود)

بررسي اثرات تغيير قيمت آب كشاورزي به عنوان يك سناريوي مهم اقتصادي در مديريت تقاضاي آب كشور محسوب مي‌شود. اين در حالي است كه اعمال هر سياستي در اين بخش، اثرهاي بين‌ بخشي (اقتصادي، اجتماعي و زيست‌‌محيطي) دارد. شناسايي اين آثار مي‌تواند اطلاعات مناسبي را در جهت تعيين قيمت بهينه براي اين نهاده مهم در اختيار مديران و سياستگذاران بخش مذكور قرار دهد. در اين مقاله، با استفاده از مدل هيدرواكونوميك، شرايط موجود اقتصاد كشاورزي شبكه‌هاي آبياري شش‌گانه پاياب سد زاينده‌رود در سال پايه زراعي 1393-94 شبيه‌سازي گرديد و در راستاي تخصيص بهينه آب، اثر سناريوهاي منتخب قيمت آب در شبكه‌هاي آبياري مذكور بر شاخص‌هاي اقتصادي، اجتماعي و زيست-محيطي مورد آزمون قرار گرفت. نتايج اين تحقيق نشان داد كه اثر سناريوهاي منتخب (افزايش قيمت آب آبياري) بر شاخص‌هاي درآمد توليدكنندگان، اشتغال بخش كشاورزي و مصرف آب كاهشي و بر شاخص تعادل انرژي ثابت و يا افزايشي مي‌باشد. در نهايت، و با در نظر گرفتن درجه اهميت و رتبه‌بندي آثار بين‌بخشي سناريوهاي منتخب، قيمت‌ آب در شرايط فعلي (بر مبناي قانون تثبيت آب‌بهاي زراعي) به عنوان قيمت مناسب در شبكه‌هاي آبياري نكوآباد، مهيار و جرقويه و بُرخوار (به ترتيب 225، 195 و 205 ريال بر متر مكعب) انتخاب شد. ضمناً، اين مهم در شبكه‌هاي آبياري آبشار، رودشت و سنتي، معادل ارزش اقتصادي آب (به ترتيب 3249، 3002 و 3438 ريال بر متر مكعب) به دست آمد.