شبيه‌سازي آزمايشگاهي اثر تغذيه پساب در انتقال آلودگي فسفات به آبخوان (مطالعه موردي: دشت اراك)

در اين پژوهش، براي بررسي اثر تغذيه پساب بر روي آلودگي آبخوان، منطقه گاوخانه واقع در شمال شهر اراك انتخاب گرديد. به همين منظور لايه‌هاي غير اشباع خاك منطقه با استفاده از ستون‌هاي استوانه‌اي شكل از جنس PVC و با قطر 25 سانتي‌متر شبيه‌سازي گرديد. سه ستون خاك به ترتيب به ارتفاع 2، 2 و 1 متر در نظر گرفته شد. همچنين جهت بررسي تاثير فيلتر زئوليت ستون اول خاك در دو تيمار با‌زئوليت و بي‌زئوليت در نظر گرفته شد. براي اجراي تغذيه مصنوعي با پساب از دو راهبرد مديريتي غرقاب دائم به مدت 20 روز و راهبرد غرقابي- خشكي به مدت 40 روز (يك شبانه روز غرقاب و يك شبانه روز خشكي) استفاده گرديد. مقادير فسفات در پساب ورودي و در نمونه‌هاي جمع‌آوري شده اندازه‌گيري گرديد. نتايج به‌دست آمده نشان دهنده درصد بالاي حذف فسفات در لايه‌هاي خاك تا 75 درصد مي‌باشد. همچنين حذف فسفات در لايه دوم با بافت سنگين‌تر نسبت به دو لايه ديگر كمي بيشتر بوده است. كاربرد زئوليت نيز تاثيري را در كاهش ميزان فسفات نشان نداده است. نهايتا بررسي ها نشان داد كه راهبرد غرقابي – خشكي نسبت به غرقابي دائم در حذف فسفات موثرتر مي‌باشد بطوريكه در لايه اول تا 15 درصد و در لايه سوم تا 16 درصد افزايش نسبت به راهبرد غرقابي دائم و در در مرحله جذب نهايي بوجود آمده است. اما در لايه دوم با بافت سنگين‌تر تغييري در جذب نهايي حاصل نشده است.