بررسي كميت و كيفيت مواد زائد جامد صنعتي (مطالعه موردي: استان چهارمحال و بختياري در سال 1388)

Investigating the quality and quantity of the Industrial solid waste (Case study: Chahar Mahal and Bakhtiari province in 2009)

مقدمه: از نظر اقتصادي و زيست‌محيطي، هدف اصلي در مديريت زائدات صنعتي كاهش توليد اين دسته از مواد است كه با توسعه استراتژي‌هاي استفاده مجدد، بازيافت ضايعات و همچنين ارتقاي توان بهره‌گيري از قوانين و تكنولوژي‌ها در جهت عدم توليد زائدات مي‌توان به اين هدف دست يافت. بررسي دقيق كمي و كيفي زائدات كه در بخشي از صنعت توليد مي‌شود، مبناي مديريت صحيح مواد زائد صنعتي است. بنابراين با توجه به گسترش رو به رشد صنعت، نياز به تدوين روش‌هاي كارآمد و متناسب با شرايط منطقه تصميم گرفته شد كه اطلاعات پايه و فني مورد نياز جمع‌آوري، اندازه‌گيري و مورد تحليل قرار گيرد. روش‌ها: در اين مطالعه، با توجه به پراكندگي، نوع و اندازه واحدهاي صنعتي موجود در استان چهارمحال و بختياري، پسماندهاي توليد شده به وسيله تعداد 309 واحد صنعتي طي مدت 8 ماه از نظر كمي و كيفي مورد بررسي و اندازه‌گيري قرار گرفت. جمع‌آوري اطلاعات از طريق بررسي‌هاي ميداني و استفاده از روش‌هاي اندازه‌گيري صورت گرفت. يافته‌ها: بررسي‌هاي اين مطالعه نشان مي‌دهند كه ميزان كل زائدات توليد ‌شده در شهرك‌هاي صنعتي مورد مطالعه، 1246 تن در ماه بود كه 48/2 درصد در صنايع غذايي، 14/9 درصد در صنايع فلزي، 6/7 درصد در صنايع شيميايي، 22 درصد در صنايع كاني غير فلزي، 0/9 درصد آن در صنايع نساجي، 0/6 درصد در صنايع برق و الكترونيك و 6/5 درصد آن در صنايع سلولزي توليد مي‌شوند. نتايج نشان مي‌دهند كه نزديك به نيمي از كل پسماندهاي صنعتي توليدي از محدوده مطالعه، موادي هستند كه قابل تجزيه بيولوژيكي مي‌باشند و تخليه آن‌ها بدون رعايت ضوابط زيست‌محيطي منجر به آلودگي كوتاه مدت و ايجاد شرايط مزاحمت‌زا در محيط پذيرنده مي‌شوند. همچنين قسمت‌هاي ديگر پسماندهاي بررسي شده داراي كيفيتي است كه بازيافت آن‌ها به چرخه مصرف از ارزش اقتصادي قابل توجهي برخوردار است و در صورت انتقال به محيط زيست منجر به آلودگي‌هاي بلند مدت و خطرناك خواهند شد. نتيجه‌گيري: با توجه به استقرار نامناسب بسياري از صنايع از نقطه‌نظر جغرافيايي، خطرات بهداشتي و زيست‌محيطي آن متوجه جوامع و آب‌هاي سطحي مي‌شود. بنابراين ضروري است كه در مكان‌يابي صنايع به ويژه آن دسته از واحدهاي صنعتي كه داراي پسماندهاي ويژه مي‌باشند، دقت بيشتري صورت گيرد و با اعمال و اجراي مقررات سخت‌گيرانه در برابر صنايع موجود، گامي مؤثر در كاهش اثرات تخريبي آن‌ها برداشته شود.

Background: Based on the economical and environmental concepts, the main purpose of the industrial waste management is reducing the production of these materials which is accessible by developing strategies of reuse, waste recycle and upgrading the technologies. Accurate investigation of the quality and quantity of the industrial waste is the basis of the industrial waste correct management. Thus, according to development of industries and the need of an efficient method based on the region conditions it was decided to collect the basic and technical information. Methods: In this study, the waste productions in 309 industrial units were assessed according to distribution, type and size of the industrial units in Chaharmahal and Bakhtiari province within 8 months. Information were Collected through field investigations. Findings: Based on the findings of this study, the total waste produced in the industrial towns was 1,246 tons per month, which 48.2% is produced by the food industry, 14.9% by the metal industries, 6.7% by the chemical industry, 22% by non-metallic minerals industry, 0.9% by the textile industry, 0.6% by the electrical industries and 6.5% by the cellulose industry. The findings indicated that nearly half of the total industrial wastes produced by a range of biological materials that are biodegradable and discharged without compliance with the environmental regulations that is led to short-term pollution and nuisance in the acceptor environment. Also some parts of the studied waste were recyclable which is considerable from the economical values point of view. Conclusion: Long-term contaminations will be occurred due to improper layouts of many industries from the geographical point of view. and its health risks and environment pollution are assigned to the societies and surface water. Therefore it’s essential that the industries layouts, particularly those industrial units that produce special waste are constructed more carefully. Also stricter enforcement against the industry is an effective step in reducing their harmful impacts.