اثربخشي معافيت موقت اهداكنندگان بر سلامت خون‌هاي اهدايي در سطح كشور طي سال‌هاي 1393-1391

The Efficacy impact of donor temporary deferal on the safety of blood donations in Iran during the years 2012-2014

سابقه و هدف سازمان انتقال خون ايران به جهت حفظ سلامت خون، شاخص‌هايي را براي اهداي خون تعريف نموده است. مطالعه‌هاي قبلي تاثير اين شاخص‌ها بر سلامت اهدا و ضرورت اعمال آن‌ها را نشان داده‌اند. اين مطالعه قصد دارد با تعيين فراواني موارد مثبت تاييدي آزمايش‌هاي غربالگري در اهداي مجدد اهداكنندگان و معاف‌شدگان موقت(به ويژه به علت رفتارهاي پرخطر)، نشان دهد معافيت معاف شدگان موقت در ارتقاي سلامت خون‌ مؤثر بوده است. مواد و روش‌ها مطالعه از نوع توصيفي ـ تحليلي و مقطعي بوده و گردآوري اطلاعات بر مبناي همه شماري داده‌هاي داوطلبان اهداي خون شامل معافيت، بازگشت و نتيجه آزمايش‌ها در نرم‌افزار"نگاره" صورت گرفت. يافته‌ها توسط آزمون كاي‌دو و نرم‌افزار Excel تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها از مجموع 6877627 داوطلب طي سال‌هاي 1391 تا 1393، 1416791 داوطلب از اهداي خون معاف و 5460836 موفق به اهدا شدند. فراواني ماركرهاي عفوني در اين اهداكنندگان، 0/19% (10354 اهدا) بود؛ اين فراواني براي 2784593 اهداي مجدد اهداكنندگان 0/018% (493 اهداكننده)؛ و براي 465594 اهداي مجدد معاف‌شدگان 0/209% (975 اهداكننده) بود. فراواني ماركرها براي اهداي مجدد معاف‌شدگان به خاطر رفتارهاي پرخطر 0/225% (211 اهدا) و براي بقيه معاف‌شدگان 0/205% (764 اهدا)، بود. نتيجه گيري نشان داده شد فراواني بالاتر موارد مثبت تاييدي آزمايش‌هاي غربالگري ويروس‌هاي منتقله از راه خون به ويژه ماركر HBsAg در مراجعه‌كنندگان با سابقه و مستمري كه يك بار(به خصوص به خاطر رفتارهاي پرخطر) معاف موقت شده و مجدداً براي اهداي خون بازگشته بودند، نسبت به كساني كه سابقه معافيت نداشته‌اند، بالاتر بود و معافيت آن‌ها، در ارتقاي سلامت خون‌ مؤثر بوده است.

Background and Objectives Iranian Blood Transfusion Organization, to maintain the health of blood donors and recipients, defines the eligibility criteria for conducting blood donation process without which blood donors are deferred. Previous studies have shown the necessity of deferral criteria for blood safety. This study showed that deferral of these volunteers has improved the health of blood donors; it has been determined based on the frequency of both positive confirmatory screening test results in blood donors on their return and temporary deferral rates especially due to high risk behaviors. Materials and Methods The study was cross-sectional descriptive. Data collection was performed based on all the data of blood donation volunteers included in the NEGAREH software. The data were then analyzed by Chi-square and Excel software. Results Out of 6,877,627 volunteers during 2012-2014, 1,416,791 volunteers were deferred from blood donation. The prevalence of infectious markers in blood donors was 0.19% (10354 donations); the prevalence was 0.018% in 2,784,593 donations of donors on return (493 donors); and for 465594 donations of deferrals it was 0.209% (975 donors). The prevalence of infectious markers for donations on return was 0.225% (211 donations) for risky behaviors and 0.205% (764 donations) for the other deferred donors. Conclusions It has been shown that the prevalence rate of the confirmed screening test results for Transfusion Transmitted Infections especially HBSAg is higher in repeat and regular donors once temporalily deferred (particularly for high risk behaviors) and returned for donation than those without the deferral record; it shows their deferral has been effective in improving blood safety.