بررسي همه‌‌گير‌شناسي حيوان گزيدگي در شهرستان آق قلا

Epidemiology of animal bite in Aq Qala city

مقدمه: حيوان گزيدگي يكي از معضلات و مشكلات بهداشت عمومي است كه بالقوه خطر ايجاد بيماري هاري را دارد. اين پژوهش با همه‌گير‌شناسي حيوان گزيدگي در شهرستان آق قلا در طي سال‌هاي 1388-1379 انجام گرفت. روش‌ها: پژوهش حاضر توصيفي از نوع مقطعي مي‌باشد. تعداد13142 موردحيوان گزيدگي ثبت شده در مركز درمان هاري شهرستان آق قلا به روش سرشماري وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوري اطلاعات از طريق دفاتر ثبت مشخصات افراد مراجعه‌كننده به مركز هاري شهرستان آق قلا بود. داده‌هاي جمع‌آوري شده از طريق آمارتوصيفي به صورت توزيع فراواني، درصد، ميانگين و انحراف معيار و آزمون كا‌ي اسكوئر مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: تعداد 13142 مورد حيوان گزيده ثبت شده 947 نفر (72/1درصد) مرد و 3663 نفر (27/9 درصد) زن بودند. اكثريت آنان (72/1 درصد) مرد بودند. ميانگين و انحراف معيار مصدومين 17/8±25/0 سال و اكثريت آنان (84 درصد) ساكن روستا بود. اكثريت موارد گزش باتعداد 12893(97/8 درصد) توسط سگ بوده و 69/6درصد موارد در پا اتفاق افتاده بود. از نظر شغل دانش‌آموزان با 28/9 درصد بيشترين فراواني را داشت. بيشترين فراواني گزش در فصل بهار بود (28/8 درصد). ميانگين بروز 1222 در يك‌صد‌هزار‌نفر محاسبه گرديد. بيشترين ميزان بروز با 1678 در يك‌صدهزارنفر در سال 1383 و كمترين آن با 1005 در يك‌صدهزار‌نفر مربوط به سال 1388 بود.بين فصل و تعداد گزش ارتباط معني‌داري وجود داشت. (P<0.05). نتيجه‌گيري: ميزان بروز حيوان گزيدگي در شهرستان آق قلا نسبت به ديگر مطالعات انجام شده در نقاط مختلف كشور بسيار بالا است. با توجه به صرف هزينه‌هاي زياد ناشي از تزريق واكسيناسيون و سرم ضدهاري اقدامات لازم جهت كاهش اين معضل ضروري به‌ نظر مي‌رسد.

Background: Animal bites considered as one of the issues and problems of public health that potentially has the risk of rabies disease. This study was conducted to determine the epidemiology of animal bite in Aq Qala city during the years1998-2009. Methods: In this descriptive cross-sectional study, 13142 cases of animal bite recorded in Aq Qala city rabies treatment center selected by census method were studied. Data collection tool was the information of individuals’ registered office profile that had referred to rabies center of Aq Qala city. Obtained data analyzed using descriptive statistics (frequency distribution, percentage, mean and standard deviation) and chi square test. Findings: 13142 cases (72.1% men and 27.9% women) had been registered. Mean age of injured population was 25.0 +/- 17.8 and most of them (84%) were rural. Most cases of animal bite were by dogs (97.8%) and occurred in the leg (69.6%). Regarding the occupation, most of the injured populations were students (28.9%). The highest frequencies of bites were in the spring (28.8%). The incidence rate of animal bite was 1/100000 people. The highest and lowest incidence rate was 1678/100000 in 2004 and 1005/100000 in 2009, respectively. There was significant relationship between season and number of bites (P <0.05). Conclusion: The incidence of animal bites in Aq Qala city was higher than other studies in different parts of the country. Considering the high costs of anti-rabies serum and vaccination, necessary measures is essential to reduce the incidence rate of this problem.