بررسي عملكرد پزشكان خانواده روستايي استان گلستان از ديدگاه مديران، پزشكان خانواده و بيماران

Assessing Rural Family Physicians Performance According to Healthcare Managers, Family Physicians, and Patients in Golestan Province, Iran

سابقه و هدف: پزشك خانواده به عنوان اولين سطح تماس با مردم و بيمار (بعد از بهورز) مي‌باشد كه بايد توانمندي‌هاي لازم را جهت ارائه خدمات در سطح اول دارا باشد. هدف از انجام اين مطالعه تعيين سطح عملكرد پزشكان خانواده بود. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه مقطعي در استان گلستان، 1956 بيمار، 110 پزشك خانواده و 70 مدير سلامت در مطالعه شركت نمودند. ابزار جمع‌آوري اطلاعات چك ليستي شامل ابعاد وضعيت آموزش، ارائه خدمات سلامت، مديريت عملكرد، مشاركت جامعه، و پرسشنامه‌اي در زمينه ارتباط با بيمار و مديريت سلامت منطقه تحت پوشش بود. تحليل داده‌ها با آزمون‌هاي آماريt ، ANOVA و Pearson correlation و با استفاده از نسخه 18 نرم‌افزارSPSS انجام گرفت. يافته‌ها: از ديدگاه مديران بهداشتي و پزشكان خانواده «مديريت عملكرد» قوي‌ترين بعد و «مديريت سلامت منطقه» ضعيف‌ترين بعد بود. 48/9درصد بيماران وضعيت ارتباط پزشكان خانواده را با آن‌ها خيلي خوب عنوان نمودند. سن پزشكان خانواده با سطح مشاركت جامعه (0/044=p)، جنسيت پزشكان خانواده با آموزش (0/019=p) و مشاركت جامعه (0/02=p)، شهرستان محل خدمت پزشك خانواده با بعد ارائه خدمت (0/029=p)، و وضعيت استخدام پزشك خانواده با بعد مديريت سلامت منطقه (0/001=p) ارتباط آماري معني‌داري داشت. جنسيت مديران مورد مطالعه با ابعاد مشاركت جامعه (0/001=p)، ارائه خدمات (0/008=p)، مديريت عملكرد (0/006=p) و مديريت سلامت (0/004=p) منطقه از نظر آماري ارتباط معني‌داري داشت. وضعيت ارتباط پزشك با بيمار با سن (0/03=p) و تعداد مراجعات (0/001= p)، شهرستان محل سكونت (0/001=p) و سطح تحصيلات بيماران مراجعه‌كننده (0/009=p) از نظر آماري ارتباط معني داشت. استنتاج: علي‌رغم اين كه ابعاد آموزش، ارائه خدمات، مديريت عملكرد و ارتباط با بيمار وضعيت مناسبي دارد ولي ابعاد مشاركت جامعه و مديريت سلامت منطقه ضعيف ارزيابي شده و نياز به بهبود دارد.

Background and purpose: The family physician is the first point of contact between people and health system (after the health workers) that should be capable of providing first-class services. The aim of this study was to investigate the performance of family physicians. Materials and methods: A cross-sectional study was conducted in 1956 patients, 110 family physicians, and 70 health managers. Check lists and questionnaires were used to collect the data. The check list included different dimensions such as education, service delivery, performance management and community participation. Also, a questionnaire was used to study about the relationship with patients and health management of the region. Data was analyzed in SPSS V.18 applying ANOVA, T-Test and Pearson Correlation. Results: According to the family physicians and health managers, the strongest and weakest dimensions were performance management and health management of the region. Among the patients 48.9% reported a good physician-patient relationship. There were significant relationships between age of the family physicians and community participation (P=0.044), their sexuality and education (P=0.019) and community participation (P=0.02), the town where family physicians work and service delivery (P=0.029), and their employment statuses and the health management of the region (P=0.001). We found significant relationships between the sexuality of managers and community participation (P=0.001), services delivery (P=0.008), performance management (P=0.006) and health management of the region (P=0.004). Also, significant relationships were found between the physician-patient relationship and patient’s age (P=0.003) number of referrals (P=0.001), city (P=0.001) and level of education (P=0.009). Conclusion: Despite the fact that dimensions of training, service delivery, performance management, and physician-patient relationship were in appropriate levels but dimensions of community participation and health management of the region need to improve their performance.