بررسي رفتارهاي پرخطر و عملكرد افراد شاغل در صنعت دام و گوشت در رابطه با بيماري تب خونريزي‌دهنده كريمه-كنگو در شهرستان نور، شمال ايران

High Risk Behavior and Practice of Livestock and Meat Industry Employees regarding Crimean-Congo Hemorrhagic Fever in Nur County, Northern Iran

سابقه و هدف: تب خونريزي‌دهنده كريمه-كنگو ((Crimean-Congo Hemorrhagic Fever (CCHF) بيماري ويروسي منتقله از كنه‌ها بوده كه وقوع اولين موارد انساني استان مازندران در شهرستان نور ما را بر آن داشت كه جهت جلوگيري از طغيان احتمالي بيماري، ميزان وفور رفتارهاي پرخطر افراد شاغل در صنعت دام و گوشت شهرستان نور را بررسي نمائيم. مواد و روش‌ها: يك مطالعه توصيفي- مقطعي با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته از تير لغايت دي ماه 1391 در شهرستان نور بر روي 314 نفر دامدار، قصاب، كارگر كشتارگاه، آشپز و كاركنان دامپزشكي جهت سنجش رفتارهاي پرخطر آن ها نسبت به بيماري CCHF طراحي شد و توسط آزمون‌هاي آماري مجذور كاي و رگرسيون دوتايي در سطح معني‌داري 0.05 مورد آناليز قرار گرفت. يافته‌ها: 289 نفر از شاغلين صنعت دام وگوشت شهرستان نور وارد مطالعه شدند، به‌طوري‌كه 84.4 درصد آن‌ها از جنس مذكر و ميانگين سني برابر با 14.4± 43.7 سال بود. رفتار پرخطر ذبح دام يا تماس با گوشت درمردان 3/35 برابر زنان بود (OR=3.35, CI:95% 1.73-6.47). در مقايسه با ديگر مناطق شهرستان نور، نواحي روستايي، كوهستاني و نيز بخش بلده تماس بيش‌تري با دام داشته و سابقه بيش‌تري در انجام رفتارهاي پرخطر از قبيل ذبح دام و تماس با خون آن، خوردن جگر خام و جداسازي يا له‌كردن كنه از سطح دام با دست برهنه داشته‌اند(P<0.001). عدم استفاده از پوشش محافظتي درشاغلين منطقه كوهستاني (OR=9.24, CI:95% 2.66-32.13) و نيز بخش بلده به طور معني داري بالاتر از بقيه نواحي و بخش‌هاي شهرستان نور بود (OR=9.80, CI:95% 2.78-34.53). استنتاج: مطالعه ما وفور رفتارهاي پرخطر در بين مشاغل مرتبط با دام را نشان مي‌دهد، لذا با توجه به كانون گزارش بيماري در غرب استان، تداوم اين امر و عدم برنامه‌ريزي‌هاي كنترلي سبب افزايش احتمال وقوع اپيدمي بيماري CCHF در اين مناطق مي‌گردد.

Background and purpose: Crimean-Congo Hemorrhagic Fever (CCHF) is a tick-borne viral disease. In Iran human cases of the disease were reported in some regions including Nur County (Mazandaran Province, northern Iran). Therefore, this study investigated high risk behavior of people involved in meat industry and animal husbandry in different districts of Nur County. Materials and methods: A cross-sectional questionnaire-based study was conducted in 314 livestock and meat industry workers including shepherds and animal keepers, butchers, slaughters, chefs, veterinary physicians and veterinary staff to monitor their high risk behaviors regarding CCHF from July to December 2012 in Nur County. Statistical analyses were performed using Chi-square and binary regression test at 0.05 significance level. Results: Two hundred eighty nine individuals were interviewed and filled out the questionnaire with an average age of 43.7 ± 14.4 of whom 84.4% were male. Odds ratio (OR) of high risk practices including slaughtering and contact with fresh flesh and blood of livestock of males compared with females was 3.35 (OR = 3.35, CI 95%: 1.73-6.47). High risk individuals living in rural and mountainous areas of Baladeh had significantly longer history of contact with livestock and had more high risk behaviors including slaughtering and contact with fresh flesh and blood of livestock, eating raw liver, and removing ticks from animals' body or squashing them with unprotected hand (P < 0.001). Lack of protective clothing in high risk individuals in highland areas (OR = 9.24, CI 95%: 2.66-32.13) and Baladeh district (OR = 9.80, CI 95%: 2.78-34.53) was significantly higher than the rest of the studied areas. Conclusion: The results clearly showed extensive high risk practice in individuals involved in livestock in Nur County. Such behaviors and lack of management programs may increase the occurrence and epidemics of CCHF in the region especially in West of Mazandaran Province where current CCHF cases are reported.