ارزيابي ريسك بهداشتي ناشي از فلزات سنگين موجود در ذرات معلق در هواي محوطه دانشگاه علوم پزشكي كردستان

Health Risk Assessment of Heavy Metals in Atmospheric PM10 in Kurdistan University of Medical Sciences Campus

سابقه و هدف: رويدادهاي گرد و غبار طي سال‌هاي اخير مناطق زيادي از كشور ايران از جمله استان كردستان را تحت تاثير قرار داده است. همراه با گرد و غبارها، آلاينده‌هاي مختلفي از جمله فلزات سنگين انتقال خواهند يافت و لذا مي‌توانند يك خطر بالقوه براي سلامت انسان باشند. بنابراين، هدف از اين مطالعه تعيين غلظت فلزات سنگين در ذرات معلق در اتمسفر شهر سنندج و ارزيابي ريسك بهداشتي اين فلزات بر سلامتي كارمندان و دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي كردستان است. مواد و روش‌ها: محل نمونه‌برداري دانشگاه علوم پزشكي كردستان بود و نمونه‌ها به‌طور معمول هر شش روز يك بار و هم‌چنين در روزهاي گرد و غباري با استفاده از دستگاه نمونه‌بردار هوا (Omni Air Sampler) به منظور تعيين غلظت فلزات سنگين شامل آرسنيك، كادميوم، كروم، كبالت، روي، آهن، مس، منگنز و نيكل از فروردين تا شهريور 1392 برداشت شد. ارزيابي ريسك سلامت براي بيماري هاي سرطاني و غير سرطاني ناشي از تنفس هواي آلوده به فلزات سنگين براي سه گروه كارمندان، دانشجويان خوابگاهي و غير خوابگاهي با استفاده از دستورالعمل‌هاي سازمان حفاظت محيط زيست آمريكا انجام گرديد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه بيش‌ترين غلظت فلزات چه در روزهاي گردوغباري و چه غير گردوغباري مربوط به فلز آهن و در تير ماه بوده است. كم‌ترين غلظت فلزات در روزهاي گرد و غباري مربوط به كادميوم و در ارديبهشت بوده و هم‌چنين كم‌ترين ميزان آن‌ها در روزهاي غير گردو غباري مربوط به كادميوم و در شهريور بوده است. ريسك كلي سرطان براي تمام فلزات و براي هر سه گروه در روزهاي گرد و غباري بيش‌تر از روزهاي غيرگرد و غباري است و مقدار آن كم‌تر از دو نفر در هر يك ميليون نفر مي‌باشد. ميزان خطر كلي غير سرطاني حاد و مزمن اين فلزات نيز براي هر سه گروه كم‌تر از يك است. استنتاج: مطابق مقادير پايه ارائه شده توسط سازمان حفاظت محيط زيست آمريكا، به نظر مي‌رسد هيچ كدام از فلزات مذكور در خلال دوره بررسي باعث افزايش خطر بيماري‌هاي سرطاني و غير سرطاني براي ساكنان دانشگاه علوم پزشكي كردستان نخواهند شد.

Background and purpose: In recent years, dust storms have affected many regions in Iran including Kurdistan province. Along with dust other pollutants such as heavy metals may also be transferred which pose a risk to human health. The purpose of this study was to determine heavy metals concentrations in atmospheric PM10 in Sanandaj, Iran and also assessing their health risk on the staff and students in Kurdistan University of Medical Sciences (KUMS). Materials and methods: KUMS was chosen as the sampling site and the samples were taken every six days and also on dusty days. Omni air sampler was used to determine the concentration of heavy metals, including arsenic, cadmium, chromium, cobalt, zinc, iron, copper, manganese, and nickel in PM10, from April to September 2013. Health risk assessment of cancerous and noncancerous diseases caused by these heavy metals was carried out using the guideline of United States Environmental Protection Agency (USEPA) for three groups including the staff, students using KUMS accommodation and students resident in other places. Results: The heavy metal with highest concentration was iron which was seen in both dusty and ordinary days. In dusty and ordinary days cadmium was found to have the least concentration in May and September, respectively. The overall risk of cancer for all the studied metals and for the three groups in dusty days was higher than non-dusty days (less than two per one million). Acute and chronic non-cancer risks of studied metals for the three studied groups were less than one. Conclusion: According to the baseline values of cancerous and noncancerous risks provided by the USEPA, it seems that, during the investigation period, the studied metals do not increase the risk of cancer and non-cancer diseases among individuals working and studying in KUMS.