مقاﯾﺴﻪ ﮐﺎرﺑﺮد ﭼﻬﺎرده اﻟﮕﻮي ﺳﺮي ﻫﺎي زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﻄﺢ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ دﺷﺖ ﻣﺮﻧﺪ (ﺣﺎﺷﯿﻪ ﺷﻤﺎﻟﯽ درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ)

دﺷﺖ ﻣﺮﻧﺪ ازﺟﻤﻠﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻬﻢ ﮐﺸﺎورزي اﺳﺘﺎن آذرﺑﺎﯾﺠﺎنﺷﺮﻗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺶ از 80 درﺻﺪ از ﻧﯿﺎز آﺑﯽ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺨﺘﻠﻒ زراﻋﯽ و ﺑـﺎﻏﯽ در اﯾـن دﺷﺖ، از ﻣﻨﺎﺑﻊ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﺪاوم و ﺑﯽ روﯾﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ از ﺳﻄﺢ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳـﺖ. ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﻬـﺮه ﺑـﺮداري ﺑﻬﯿﻨﻪ و ﭘﺎﯾﺪار از ﻣﻨﺎﺑﻊ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ در اﯾﻦ دﺷﺖ ﯾﮏ ﺿﺮورت ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ آن ﻫﻢ ﻣﺴﺘﻠﺰم اﻟﮕﻮﺑﻨﺪي ﮐﻤﯽ ﻣﺼﺮف و ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ روﻧﺪ ﺑﻬﺮه ﺑـﺮداري از اﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ اﺳﺖ. از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﺑﺎ ﻋﻨﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي ﻓﻦ ﻫﺎي ﺳﺮي ﻫﺎي زﻣﺎﻧﯽ در اﻟﮕﻮﺑﻨﺪي و ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ رﻓﺘﺎر ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳـﯽ آب، اﯾـﻦ ﭘـﮋوﻫﺶ ﺑـﺎ ﻫﺪف ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﻄﺢ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ اﯾﻦ دﺷﺖ ﺑﺎ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﯾﺎدﺷﺪه، اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﯾﺪ. در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ اﻓﺖ ﺳﻄﺢ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺑﻪ ﻣﺪت 45 ﺳـﺎل ﺑـﺎ 14 روش، اﻟﮕﻮﺑﻨﺪي ارزﯾﺎﺑﯽ ﮔﺮدﯾﺪ و ﭘﺲ از ارزﯾﺎﺑﯽ، اﻟﮕﻮي اﺗﻮرﮔﺮﺳﯿﻮ ﺗﻠﻔﯿﻘﯽ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻣﺘﺤﺮك (ARIMA) ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮﯾﻦ اﻟﮕـﻮ ﺗﺸـﺨﯿﺺ داده ﺷـﺪ. ﻧﺤـﻮه اﻟﮕﻮ ﺑﻨﺪي، آزﻣﻮن و ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺑﺎ اﻟﮕﻮي ﯾﺎدﺷﺪه ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﻮد ﮐﻪ ﺣﺪود داده ﻫﺎي 25 ﺳﺎل اﻓﺖ ﺳﻄﺢ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺑﺮاي اﻟﮕﻮﺑﻨﺪي )از ﺳﺎل 1361 ﺗـﺎ 1386(، 10 ﺳﺎل )1386 ﺗﺎ 1396( ﺑﺮاي آزﻣﻮن و 10 ﺳﺎل آﯾﻨﺪه ﺑﻘﯿﻪ (1396 ﺗﺎ 1406) ﺑﺮاي ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﺳﻄﺢ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ از ﺳﺎل 1361 ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺑﯿﺶ از 17 ﻣﺘﺮ اﻓﺖ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﺳﻨﺎرﯾﻮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﺑﺎ ﺷﺮوع از ﺳﺎل 1397 ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮات روﻧﺪ ﻧﺰوﻟـﯽ ﺗﻐﯿﯿـﺮات ﺳﻄﺢ آب و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﻣﺼﺮف آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ، در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ. در ﺻﻮرت ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ اﻧﺪازه 10 درﺻﺪ در ﻣﺼﺮف آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ، در ﺳﺎل دﻫﻢ ﻣﻌﺎدل 67 ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻣﺘﺮﻣﮑﻌﺐ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. راﻫﮑﺎرﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺴﻄﯿﺢ اراﺿﯽ زراﻋﯽ، اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﯿﺎﻫﺎن زراﻋﯽ و ﺑﺎﻏﯽ ﺑﺎ ﻧﯿﺎز آﺑﯽ ﮐﻢ، اﺳـﺘﻔﺎده از روش ﻫﺎي ﮐﻢآﺑﯿﺎري، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﻨﺎﺳﺐ آﺑﯿﺎري ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ در ﻣﺼﺮف آب در اﯾﻦ دﺷﺖ ﮐﻪ در ﺣﺎﺷﯿﻪ درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻪ، ﺑﺎﺷﺪ