ارائه مدل براي رتبه‌بندي معاونت‌هاي بهداشتي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي كشور

Presenting A Model for Ranking Health Deputies of Medical Universities

مقدمه و اهداف: ارتقاء شاخصهاي بهداشتي، يك موضوع كليدي در اكثر جوامع مي باشد. در اين راستا، معاونتهاي بهداشتي با توليت، پايش و هماهنگيهاي لازم در راستاي ارتقاي اين شاخصها اقدام ميكنند. هدف از پژوهش حاضر، ارائه مدل براي رتبه‌بندي عملكرد معاونتها ميباشد. روش كار: پژهش حاضر، از نوع كاربردي و كيفي است كه در سال 1391 انجام پذيرفت. گروه تحقيق اوليه متشكل از 12 نفر از خبرگان با توجه به سابقه مديريتي و تجربه طولاني در معاونت بهداشتي انتخاب شدند. در اين مطالعه، ابتدا مرور كتابخانهاي و اسنادي صورت گرفت و سپس با جلسات گروه كاري متمركز و نظرخواهي از خبرگان به تعريف و تعيين شاخصهاي كليدي پرداخته شد. يافته‌ها: الگويي متشكل از 9 معيار فرآيندي (13 شاخص عمومي و 15 شاخص اختصاصي)، جهت رتبه‌بندي معاونتهاي بهداشتي كشور ارايه شد. فرآيندهاي عمومي شامل معيارهاي رهبري و مديريت، برنامهها و استراتژيها، منابع و مشاركتها، نيروي انساني و نظام جامع آمار و اطلاعات و فرآيندهاي اختصاصي شامل مراقبتهاي بهداشت اوليه، پزشك خانواده، مؤلفه‌هاي اجتماعي مؤثر بر سلامت و طرحهاي پايلوت كشوري بود. محدوده نمره شاخص ها بين 1-8 بود كه با شاخص صفر، مقايسه گرديدند. نتيجه‌گيري: يافتهها نشان داد كه مؤلفه‌ها و شاخصهاي فرآيندي در تعيين وضعيت عملكرد معاونتهاي بهداشتي مؤثرتر بوده و الگوي ارائه‌شده نيز مبتني بر اين موضوع ميباشد و پيشنهاد ميگردد كه رتبهبندي معاونتهاي بهداشتي، هر دو سال يك‌بار از سوي وزارت بهداشت صورت پذيرد و مؤلفه‌ها و معيارهاي فرآيندي اين مدل براساس نتايج عملي بهبود يابند.

Background and Objectives: Promoting health indicators is a key issue in most societies. In this regard, health deputies, through stewardship, monitoring, and coordination, take meassures to promote these indicators. The aim of the present study was to design a model for ranking the performance of the deputies. Methods: This applied qualitative study was conducted in 2012. The research team included 12 health experts who were selected according to management records and long experience in the health deputy. In this study, a review of the literature and documents was done and then, with the focus group discussions and expert opinions, key indicators were defined. Results: a model consisting of 9 process criteria (13 general indicators and 15 specific indicators) was identified for ranking of health deputies. The general processes included leadership and management, programs and strategies, resources and partnerships, manpower, and comprehensive information and statistics system and specific processes included primary health care (PHC), family physician (FP), social determinants of health (SDH) and pilot national plans. The range of indicators scores was between 1-8, which were compared with the zero indicator. Conclusion: The findings showed that the process components and indicators were more effective in determining the status of the health deputies’ performance, and the proposed model is based on the matter. So, it is recommended that the Ministry of Health ranks health deputies every two years to improve process components and criteria of the model based on practical results.