نارين، رقم جديد گندم آبي با سازگاري و عملكرد بالا مناسب براي مناطق با تنش شوري خاك وآب در اقليم معتدل و معتدل گرم كشور

Narin, A Newirrigated Bread Wheat Cultivar, High Qrain Yield, Adapted to Temperate and Warm Climate Zones with Salinity of Soil and Water

تنش شوري يكي از مهم ترين تنش هاي غير زنده است توليد محصولات كشاورزي را محدود ميسازد. رقم نارين حاصل از دورگ گيري بين گندم پيشتاز با سازگاري وسيع و پتانسيل عملكرد بالا به عنوان والد پدري و لاين بومي22-66-1 بعنوان والد مادري دربخش تحقيقات به نژادي غلات در كرج و انتخاب در نسل هاي در حال تفكيك تحت شرايط تنش شوري در ايستگاه يزد مي باشد.نتايج آزمايش هاي مقايسه عملكرد در اراضي تحت تنش شوري (EcSoil =8-13ds/mوEcWater =8-11ds/m) در مناطق معتدل و معتدل گرم نشان دهنده برتري رقم نارين نسبت به ارقام شاهد بم، نيشابور، كوير و روشن بود، به طوري كه اين رقم با ميانگين عملكرد4901كيلوگرم هكتار ، 809 كيلو گرم (19درصد) نسبت به ميانگين ارقام شاهد افزايش عملكردداشت و با داشتن انحراف معيار رتبه پايين وشاخص نسبي عملكرد بالا از پايداري عملكرد و سازگاري خوبي در مقايسه با ارقام شاهد برخوردار بود. اين رقم در آزمايش هاي ترويجي در مكان هاي مختلف تحت شرايط تنش شوري در شرايط زارعين،به ترتيب با ميانگين عملكرد 4474 كيلوگرم در هكتارنسبت به ميانگين عملكرد دانه ارقام شاهد (3664 كيلوگرم در هكتار) حدود 22 درصد افزايش عملكرد داشت. عكس العمل آن نسبت به بيماري هاي زنگ (زرد، قهوه اي و سياه) نيمه مقاوم تا نيمه حساس است ولي در شرايط مناطق خشك و ايستگاه هاي يزد، بيرجند، زابل، سمنان و كرمان به هيچ يك از اين بيماري هاآلودگي مشاهده نشد. رقم نارين نسبت به ارقام شاهد افق، ارگ و بم زودرس تر است و علاوه بر مقاوم به خوابيدگي، ريزش دانه و كيفيت نانوايي خوب، داراي سازگاري خوب در اراضي با آب و خاك شور در مناطق معتدل و معتدل گرم كشور بوده و از اين رو جهت كشت در اين مناطق معرفي گرديد.

Salinity stress is a major constrain of plant growth and limiting factor of crop production. Wheat cultivar Narin is derived from the cross between an Iranian salt tolerant wheat line (1-66-22) and Pishtaz cultivar as female and male parents، respectively، at Seed and Plant Improvement Institute، Cereal Research Department in Karaj and subsequent selection among segregating populations done at experimental field of Yazd station.Results of yield trials and on-farm evaluations in the temperate and warm zone showed that under salinity stress conditions (EcSoil =8-13 dsm-1&EcWater =8-11 dsm-1)، Narin exhibited a superior performance compared to the check cultivars Bam، Kavir، Neishoubour and Roshan، and its average grain yield was 809 kg (19% Percent) higher than average grain yield of check cultivars. Based on ranking method Narin had high stability and adaptibility in saline condition compared to check cultivars. Unser farmer`s conditions، its average grain yield was 4474 kg ha-1، nearly 22% higher than average grain yield of check cultivars (3664 kg ha-1). Narin exhibits lodging resistance and has non-shattering spikes، but has moderately resistant to moderatelt susceptible infection responses to rusts. However، under dry conditions of saline areas of Iran no susceptibility to these diseasesis observed. Based on good agronomic performance such as early maturity، resistance to lodging and shattering، and high adaptability and stability and good quality under saline conditions compared to checks (Bam، Arg and Ofogh)، Narin was released for cultivation in saline areas (with water/soil salinity) of temperate and warm zone in Iran.