سعيد، رقم جديد نخود مناسب براي كشت پائيزه- انتظاري در مناطق معتدل و سرد در شرايط ديم

Saeed, A New Chickpea Variety, Suitable for Autumn-Entezari Planting in Template and Cold Regions at Dryland Conditions

امروزه كشت بهاره نخود به واسطه عملكرد بسيار پائين و هزينه بالاي توليد در اكثر مناطق ديم كشور غيراقتصادي مي باشد. رقم سعيد با شجره x94TH12/FLIP 90-132C ×S 91347 در سال 1382 در قالب آزمايشات ارزيابي مقاومت به سرما به ايران ارسال و تا سال 1394 در قالب آزمايش هاي بين المللي، مقدماتي، پيشرفته و سازگاري و نيز مطالعات مربوط به مقاومت به بيماري هاي برق زدگي و پژمردگي فوزاريوم در ايستگاه هاي تحقيقاتي و همچنين در مزارع كشاورزان در كشت پاييزه و انتظاري مورد ارزيابي قرار گرفت. اين رقم با متوسط عملكرد 1450 كيلوگرم در هكتار، نسبت به شاهدهاي جم با متوسط عملكرد 1115 كيلوگرم در هكتار و توده بومي قزوين با متوسط عملكرد 1278 كيلوگرم در هكتار، به ترتيب 31 و 12 درصد افزايش عملكرد داشته و علاوه بر تحمل سرماي 24- درجه سانتي گراد در شرايط عدم سبز مزرعه، سرماي 14- درجه سانتي گراد (بدون پوشش برف) را در شرايط سبز مزرعه به خوبي تحمل نمود. رقم سعيد ژنوتيپي مطلوب از لحاظ عملكرد دانه، ارتفاع بوته مناسب جهت برداشت مكانيزه، وزن صد دانه بالا، پروتئين مناسب دانه و تحمل به بيماري برق زدگي است.اين رقم جهت كشت پاييزه براي مناطق معتدل و پاييزه- انتظاري براي مناطق سردسير در شرايط ديم انتخاب و معرفي گرديد.

Based on recent studies، spring sowing of chickpea is not economical in most dryland regions of Iran due to low yield and high production expenditures. Saeed variety was introduced in cold resistance evaluating nurseries and participated in international، primary، advanced and adaptability trials in 2003 as well as studies on resistance to Fusarium wilt and Ascochyta blight disease at research stations and farmers’ fields in winter planting in 2015. Saeed average seed yield was 1450 kgha-1، that was superior to checks varieties Jam and local Ghazvin variety with 31 and 12%، respectively. The average seed yield of Jam and Ghazvin were 1115 and 1278 kgha-1،respectively. Saeed could tolerate -24 cold temperature without emergence but with snow covering and -14°C with emergence and without snow covering. The new variety Saeed، is suitable for its seed yield، well plant height (machine harvestable)، high 100 seed weight، suitable seed protein and tolerance to Ascochyta blight disease. It was selected and introduced for autumn sowing in semi-cold regions and winter planting for cold dryland areas of Iran.