مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - الكترو ريزپوشاني: مباني و كاربرد آن در صنايع غذايي

چكيده فارسي :

ريزپوشاني را مي‌توان به صورت فرآيند پوشاندن يك ماده درون ماده ديگر و در نتيجه توليد ذراتي با قطر چند نانومتر تا چند ميلي‌متر تعريف نمود. با توجه به حساسيت تركيبات زيست فعال، روش‌هاي مختلفي براي ريزپوشاني وجود دارد كه الكترو ريزپوشاني يا انجام عمليات ريزپوشاني با استفاده از فرايندهاي الكترو هيدروديناميك (الكتروپاشش-الكتروريسي) به عنوان روشي ساده و مؤثر جهت حفظ و افزايش زيست دسترسي اين دسته از تركيبات معرفي شده كه توانسته است طي سالهاي اخير مورد توجه زياد محققين صنايع غذايي و دارويي قرار گيرد. در فرايند الكتروريزپوشاني از نيروهاي الكترواستاتيكي جهت ايجاد جت‌هاي باردار الكتريكي از محلول‌هاي پليمري حاوي تركيبات زيست فعال استفاده مي‌شود كه پس از تبخير حلال، ساختارهاي فوق العاده نازك و كوچكي توليد مي‌گردد كه در صورت اتمايز شدن قطرات در ميدان الكتريكي و تشكيل كپسول (گويچه شكل)، اين فرايند الكتروپاشش و در صورت تشكيل نانوالياف و تشكيل جت پايدار اين فرايند الكتروريسي ناميده مي‌شود. نانوالياف داراي ويژگي‌هاي برجسته‌اي مانند نسبت بالاي سطح به حجم، اندازه منافذ كوچك با تخلخل زياد مي‌باشد. اين ويژگي‌ها باعث شده است كه از نانوالياف براي دارو رساني، فيلتراسيون، مهندسي بافت، ريزپوشاني تركيبات زيست فعال يا غذا - داروها، تثبيت آنزيم، طراحي سنسورهاي هوشمند و بسته‌بندي مواد غذايي استفاده گردد. لذا در اين مقاله سعي شده است به معرفي جامع فرآيند الكتروريسي يا تشكيل نانوالياف، مباني فرآيند، روش اجرا و كاربردهاي آن در ريزپوشاني مواد غذايي كه از اهميت و جايگاه ويژه‌اي در حوزه صنايع غذايي و دارويي برخوردار مي‌باشد، پرداخته شود.