بررسي وضعيت هوش اخلاقي و مؤلفه‌هاي آن در معلمان دبيرستان (مورد مطالعه: اردبيل، شهرستان بيله‌سوار)

Moral Intelligence Status and its Determinants in High School Teachers

زمينه و هدف: هوش اخلاقي معلمان نقش مهمي در نگرش آن‌ها نسبت به رعايت هنجارهاي اخلاقي دارد و يكي از عوامل مؤثر در فرآيند كسب صلاحيت محسوب مي‌شود. اين مطالعه با هدف تعيين وضعيت هوش اخلاقي و مؤلفه‌هاي آن در معلمان شاغل در دبيرستان‌هاي عمومي، شهرستان بيله‌سوار، اردبيل، ايران انجام شده است. مواد و روش‌ها: اين مطالعه توصيفي ـ مقطعي روي 190 نفر از معلمان شاغل در دبيرستان‌هاي دولتي، در سال تحصيلي 95-94 انجام شد. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان برآورد و نمونه‌گيري به روش تصادفي طبقه‌اي انجام شد. براي جمع‌آوري داده‌ها از پرسشنامه استاندارد هوش اخلاقيLennick و Keil استفاده شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS 21 تجزيه و تحليل شد. يافته‌ها: ميانگين هوش اخلاقي معلمان 0/08±4/13 محاسبه گرديده و ميانگين مؤلفه‌هاي اصلي آن شامل درستكاري 0/08±4/15، مسؤوليت‌پذيري 0/08±4/14، دلسوزي 0/09±4/14 و بخشش0/21±4/30 بود. از بين مؤلفه‌هاي هوش اخلاقي «بخشش اشتباهات خود» با ميانگين 0/21±4/30 بيشترين و «راستگويي» با ميانگين 0/09±3/90 كم‌ترين مقادير را داشتند. همچنين آزمون تي تفاوت معني‌داري را در ميزان هوش اخلاقي بين مردان و زنان نشان نداد. نتيجه‌گيري: نظر به سطح نسبتاً مطلوب هوش اخلاقي در معلمان مورد مطالعه، پيشنهاد مي‌گردد تا سازمان مربوطه ضمن تقويت وضعيت موجود، درجهت ارتقاي مؤلفه راستگويي و صداقت در ميان معلمان تلاش نمايد. همچنين به كارگيري شيوه‌هاي تشويقي در راستاي حفظ ارزش‌هاي اخلاقي و نيز برگزاري دوره‌هاي آموزشي به منظور ارتقاي هوش اخلاقي معلمان توصيه مي‌گردد.

Background and Aim: The moral intelligence of teachers plays an important role in their viewpoints to respect for moral norms and is one of the effective factors in the process of obtaining qualification. This study has carried out with the aim of determining the moral intelligence status and its determinants in the teachers. Materials and Methods: This Cross-sectional study carried out on 190 teachers who employed in public high schools of the Bilehsavar, Ardebil, Iran, in academic year 2015-16. Morgan Table was used to estimate the sample size and sampling done by stratified random method. Standard questionnaire of Moral intelligence developed by Keil & Lennick has been used to collect data. Data analysis has been done by SPSS Software 21. Findings: The total mean score of teachers' moral intelligence was calculated 4.13±0.08. The mean score of moral intelligence determinants included integrity 4.15±0.09, accountability 4.14±0.08, compassion 4.14±0.09 and forgiveness 4.14±0.21. Among the determinants, "forgiving own mistakes" with the mean score of 4.30±0.21 and "truthfulness" with the average score of 3.90±0.09 had the highest and lowest values, respectively. There was no significant difference between level of the moral intelligence of the men and women (P>0.05). Conclusion: Considering the relatively favorable level of the moral intelligence in the studied teachers, it is suggested that the related organization tries to promote the component of truthfulness and honesty among teachers, while strengthening the existing situation. Accordingly, in order to improve teachers' moral intelligence applying incentive manners to preserve the moral values, and holding educational courses is recommended.