بررسي تصادفي سازي دركارآزمايي‌هاي باليني منتشرشده در مجلات فارسي علوم پزشكي داراي نمايه اسكوپوس طي سال‌هاي 1395-1392

Quality of Randomization in Clinical Trials Published in Persian Journals of Medical Sciences Indexed in Scopus during 2013-2017

مقدمه و اهداف: تصادفي‌سازي، يكي از اصول انجام درست كارآزمايي باليني است. هدف از اين پژوهش، تعيين كيفيت تصادفي‌سازي در مقالات كارآزمايي باليني مجلات علوم پزشكي اسكوپوس فارسي است. روش كار: در اين مطالعه كتابخانه‌اي، تمام مقالات كارآزمايي باليني منتشر در مجلات فارسي با نمايه اسكوپوس در فاصله سال‌هاي 1395-1392 بررسي و كيفيت تصادفي‌سازي با مقياس جاداد ارزيابي گرديد. امتيازات آيتم تصادفي‌سازي اين مقياس در دامنه 0 تا 2 قرار دارد به‌طوري‌كه امتياز 0 كيفيت ضعيف، امتياز 1 كيفيت متوسط و امتياز 2 كيفيت بالا را نشان مي‌دهد. يافته‌ها: در كل 452 مقاله ارزيابي شد كه 423 مقاله (93/6 %) به تخصيص تصادفي اشاره داشتند. روش تخصيص تصادفي ساده و بلوك‌بندي به ترتيب در 42/8 % و 22% از مطالعات تصادفي‌سازي شده بكار رفته بود. در 34% از مقالات، نحوه تصادفي‌سازي مبهم و در 5/3 % از آن‌ها، روش نادرستي براي اجراي تصادفي‌سازي بكار رفته بود. ازنظر مقياس جاداد، 56/4 % از مقالات كيفيت خوب، 36/9 % كيفيت متوسط و 6/6 % كيفيت ضعيف ازنظر تصادفي‌سازي داشتند. متخصصين متدلوژي در 40/7 % از مقالات همكاري داشته كه همكاري آن‌ها منجر به افزايش شفافيت در گزارش نحوه تصادفي‌سازي شده بود (p=0/007). نتيجه‌گيري: نحوه تصادفي‌سازي و شيوه گزارش دهي آن در بسياري از مقالات كارآزمايي باليني مبهم است. لذا با توجه به اهميت تصادفي‌سازي در اعتباربخشي به نتايج اين مطالعات، توجه بيشتر سردبيران مجلات و محققين به كيفيت تصادفي‌سازي و نحوه گزارش آن توصيه مي‌گردد.

Background and Objectives: Randomization is one of the principles of correct clinical trial. The aim of this study was to determine the quality of randomization in the published articles of clinical trials in the Persian-language journals indexed in Scopus. ed in Scopus D Methods: In this cross-sectional study, all clinical trials published in Persian journals indexed in Scopus during 2013-2017 were evaluated in terms of randomization using the Jadad scale. The score of the randomization item of this scale ranges from 0 to 2, with 0, 1, and 2 indicating poor, moderate, and good quality. Results: A total of 452 articles were evaluated. Random allocation was indicated in 423 articles (93.6%). Simple random assignment and blocked methods were used in 42.8% and 22% of randomizations, respectively. The randomization method was unknown in 34% and an incorrect method was used for randomization in 5.3% of the articles. According to the Jadad scale, 56.4% of the articles had good, 36.9% had moderate, and 6.6% had poor quality in terms of randomization. Methodologists were consulted in 40.7% of the articles, and their contributions led to increased transparency in the randomization report (P = 0.007). Conclusion: The randomization method and its report are missing in many clinical trials. Therefore, considering the importance of randomization in validating the results of these studies, journals editors and researchers should pay attention to the quality of randomization and its report.