ارزيابي عملكرد و سنجش بهره‌وري حوزه آموزشي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي در ايران با استفاده از روش تحليل پوششي داده ها و شاخص مالم كوئيست

Performance Assessment and Productivity Measurement in Educational Sector of Iranian Medical Sciences Universities Using Data Envelopment Analysis and Malmquist Index

مقدمه و اهداف: آموزش عالي به واسطه رسالت آن در تربيت نيروي انساني متخصص مورد نياز، نقش مهمي در توسعه اقتصادي-اجتماعي كشور دارد. از اين رو ارزيابي عملكرد حوزه‌هاي مختلف آن از اهميت بالايي برخوردار است. مطالعه حاضر با هدف سنجش كارايي و تغييرات بهره وري در حوزه آموزشي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي ايران انجام شده است. روش‌كار: مطالعه توصيفي حاضر در سه مقطع زماني 1389، 1392 و 1395 به ارزيابي عملكرد حوزه آموزشي 43 دانشگاه علوم پزشكي ايران با استفاده از روش تحليل پوششي داده ها با رويكرد ستاده محور پرداخت. سنجش تغييرات بهره وري نيز با استفاده از شاخص مالم كوئيست انجام شد كه بدين منظور از نرم افزار Deap 2.1 استفاده شد. رتبه بندي كامل واحدهاي كارا نيز با استفاده از مدل اندرسون-پترسون و در نرم افزار EMS انجام شد.. يافته‌ها: متوسط نمره كارايي آموزشي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي در سه مقطع 97/0 بود. ميانگين بهره‌وري كل بر اساس شاخص مالم كوئيست برابر با 05/1 بود و بهره وري آموزشي دانشگاه‌ها در طي سه مقطع زماني به طور متوسط 5 درصد رشد مثبت نشان داد. اين رشد از سال 1389 تا 1392 يك درصد و از سال 1392 تا 1395 به ميزان 10 درصد بدست آمد. نتيجه‌گيري: دانشگاه هاي علوم پزشكي در حوزه آموزش از نظر كارايي از وضعيت مطلوبي برخوردار مي‌باشند. همچنين بهره‌وري در اين حوزه، رشد مثبت و رو به افزايشي نشان داد. به منظور قضاوت دقيقتر در خصوص عملكرد آموزشي دانشگاه هاي علوم پزشكي، استفاده از سنجه‌هاي كيفي علاوه بر كمي ضروري به نظر مي‌رسد.

Background and Objectives: The higher education system plays an important role in the socio-economic development of the country due to its mission in training the required human resources. Therefore, performance evaluation of different sectors of higher education is of great importance. The present study was conducted to evaluate the educational efficiency and productivity changes of Iranian medical sciences universities. Methods: This descriptive study was conducted in 2011, 2014, and 2017 to evaluating the performance of 43 Iranian medical universities using Data Envelopment Analysis and output oriented approach. In addition, productivity changes were measured using the Malmquist index. For this purpose, Deap 2.1 software was used. The Anderson Patterson Model and EMS software were also used to rate the units accurately. Results: The average educational efficiency of medical universities was 0.97 in the study years. The average total productivity based on the Malmquist Index was 1.05, and educational productivity of the universities showed an average growth of 5% over the study years. This growth was 1% from 2011 to 2014 and 10% from 2011 to 2017. Conclusion: The results of the study showed the acceptable efficiency of the education sector of Iranian medical sciences universities. Moreover, a positive increasing trend was observed in the productivity of the education sector during the study years. Further research using quality and quantity measures are necessary to assess the educational performance of medical universities more accurately.