بررسي شاخص‌هاي مصرف دارو در ايران طي سال‌هاي1394-1391: يك پژوهش توصيفي

Evaluation of Medication Consumption Indices in Iran from 2012 to 2015: A Descriptive Study

مقدمه و اهداف: سهم قابل توجهي از كل مخارج سلامت، مرتبط با داروست. ارزيابي شاخص‌هاي نظام دارويي مبنايي براي اصلاح الگوي مصرف و كنترل هزينه‌هاست. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسي روند شاخص‌هاي مصرف دارو در ايران انجام شد. روش‌كار: در مطالعه توصيفي- مقطعي حاضر، سرانه مصرف به تفكيك نوع دارو، شكل دارو و گروه‌هاي درماني محاسبه شد. داده‌ها از آمارنامه دارويي سازمان غذا و دارو و مركز آمار ايران براي سال‌هاي 1394-1391 استخراج شد. براي گروه‌بندي درماني از طبقه‌بندي كاتزونگ استفاده شد. داده‌ها در نرم افزار Excel 2013 و با آمار توصيفي و شاخص رشد سالانه تحليل گرديد. يافته‌ها: بيشترين سرانه مصرف طي سال‌هاي مطالعه به ترتيب قرص متفورمين500، رانيتيدين150 و سرماخوردگي با 18/52، 15/45 و 15/29 واحد بود. بيشترين متوسط سرانه مصرف در گروه‌هاي درماني، داروهاي قلب و عروق با 97/65 بود.. كمترين رشد مصرف عددي را گلي-بنگلاميد80 با 12-% در سال 1393 و بيشترين آن را متفورمين500 با 16/90 %در سال 1392 داشت. قرص‌ها پُرمصرف‌ترين شكل دارويي بودند. نتيجه‌گيري: سرانه مصرف دارويي ايران از كشورهاي توسعه يافته بالاتر است. داروهاي قلب و عروق و ديابت سرانه مصرف بالايي در مقايسه با سايرداروها دارند. لذا براي تجويز منطقي دارو، تقويت نظام ارزيابي باليني با استفاده از طراحي و اجراي راهنماهاي باليني براي بيماري‌هاي شايع و با هزينه بالا پيشنهاد مي‌گردد.

Background and Objectives: A significant portion of the total health expenditure is related to medicines. Evaluation of medication system indicators forms a basis for modifying the consumption pattern and cost containment. Therefore, the present study was conducted to investigate the trend of medication consumption indicators in Iran. Methods: In this descriptive-cross-sectional study, medicine consumption per capita was calculated based on the medicine type, medicine form, and treatment category. The data were extracted from the Pharmacological Statistics of the Food and Drug Administration and the Statistics Center of Iran between 2012 and 2015. Catzung categorization was used for treatment categories. Data were analyzed using descriptive statistics and annual growth index by Excel 2013 software. Results: During the study years, the highest medicine consumption per capita was related to metformin 500 (18.52), ranitidine 150 (15.45), and adult cold (15.29). The highest average consumption per capita in different treatment categories was related cardiac medications (97.65). The lowest and highest growth rates were related to glibenclamide 80 with -12% in 2014 and metformin 500 with 16.9% in 2013, respectively. Tablets were the most widely used form of medicine. Conclusion: According to the results, medicine consumption per capita in Iran is higher than developed countries. Cardiac and diabetes medications have a high consumption per capita in Iran compared to other medications. Therefore, in order to rationalize drug prescription, strengthening the clinical evaluation system is recommended by developing and implementing clinical guidelines for common and high-cost diseases.