تلقّي كلامي شاعران پارسي‌گو از واژۀ قرآني «قلم»

شاعران پارسي با هر گرايش مذهبي و كلامي، تأثير فراواني از آيات قرآن كريم پذيرفته و اين تأثيرپذيري به صورتهاي گوناگون )تلميح، تضمين، اشاره، اقتباس ...( در شعر آنها مشهود است تاجاييكه شعرِ كمتر شاعري را ميتوان يافت كه از اين مضامين خالي باشد. باتوجّهبه اينكه فرقه هاي مختلف اسلامي، تفسير و تأويل خاصي از آيات و اشارات قرآني دارند و هركدام در سايۀ تعاريف و تعاليم فرقه هايشان و همچنين به دليل شرايط مختلف اجتماعي سياسي زمان خود، آيات قرآن را تفسير و - تأويل كردهاند، شاعران پارسي گو نيز باتوجّه به گرايش مذهبي/كلامي خود و با رنگ و بوي شاعرانه و » قلم « تصويرسازيهاي ادبي، اين مضامين را در آثارشان بهكارميبرند. در اين پژوهش، كاربرد واژة قرآني در اشعار شاعران جريانساز پارسيگو با گرايش مذهبي/كلامي بررسي ميشود. پس از تحليل و دسته بندي تلقّي مفسّران و متكلّمان از واژة قلم، استخراج و دستهبندي تلقّي شاعران انتخابي اين پژوهش، از مفهوم واژة قلم صورت ميپذيرد. شايان ذكر است از اين رهگذر، درك صحيحتر ابياتي كه حاوي واژة قلم هستند نيز محقق ميشود. شاعران منتخب در اين پژوهش كه علاوه بر جايگاهشان در تاريخ ادب پارسي براساس توجّه خاصي كه به مباحث كلامي دارند، انتخاب شده اند، عبارت اند از: فردوسي، ناصرخسرو، خيّام، سنايي، خاقاني، نظامي، عطّار، سعدي، مولوي، حافظ و جامي.