تأثير اسيد ساليسيليك بر ويژگي‌هاي پاداكسندگي انگور رقم‌هاي ‌"شاهاني" و ‌"فخري"

The effect of salicylic acid on antioxidant properties of "Shahani" and "Fakhri" grapes cultivars

انگور (Vitis vinifera L.) تركيب‌هاي پاداكسندۀ (آنتي­اكسيدان) بسيار سودمندي براي انسان دارد. متأسفانه اغلب تركيب‌هاي پاداكسنده مانند فلاونوئيدها در هنگام رسيدگي انگور كاهش مي­يابد. در اين زمينه بررسي تيمار محرك (اليسيتور)هايي براي افزايش اين تركيب‌ها در هنگام مصرف لازم است. در اين تحقيق تأثير تيمار اسيد ساليسيليك در سه غلظت 0(شاهد)، 1/0 و 1 ميلي­مولار به‌صورت محلول­پاشي روي برگ و ميوۀ دو رقم انگور­ "شاهاني" (رنگ حبه سياه) و­ "فخري" (رنگ حبه سبز) در دو مرحلۀ غورگي و رسيدگي رشد ميوه بررسي شد. شاخص تشخيص مرحلۀ غورگي ميزان اسيديته و اندازۀ حبه و مرحلۀ رسيدگي، آبدار و شيرين بودن حبه­ها بود. اين بررسي در سال 1392 روي تاك­هاي واقع در باغ "مركز تحقيقات انگور ملاير" انجام شد. تاك­هاي مورد آزمايش ده ساله و نظام پرورشي آن‌ها به‌صورت كشت رديفي و روش آبياري قطره­اي بود. اين آزمايش در قالب طرح كامل تصادفي (CRD) با هفت تيمار و سه تكرار بود. نتايج نشان داد، بيشترين ميزان كاروتنوئيدها در مرحلۀ غورگي در پوست ميوۀ رقم ­"شاهاني" و ­"فخري" تيمارشده با غلظت 1/0 ميلي­مولار اسيد ساليسيليك به ترتيب با مقادير 65/73 و 94/69 ميلي­گرم بر گرم وزن تر بود. نتايج مقايسۀ دو مرحلۀ رشدي همچنين نشان داد، بالاترين ميزان آنتوسيانين­ها در مرحلۀ رسيدگي در پوست ميوه و برگ رقم ­"شاهاني" تيمارشده با غلظت 1/0 ميلي­مولار اسيد ساليسيليك به ترتيب با مقادير 21/3 و 343/2 ميلي­گرم بر گرم وزن تر بود. در سنجش ميزان فلاونوئيد كل نيز مشاهده شد، اثر افزايشي غلظت 1/0 ميلي­مولار اسيد ساليسيليك بر ميزان فلاونوئيد كل برگ و همۀ قسمت­هاي ميوه (به‌جز بذر) هر دو رقم­ "شاهاني" و ­"فخري" در مرحلۀ رسيدگي مؤثرتر بود. تيمار اسيد ساليسيليك همچنين ميزان فعاليت پاداكسندگي بيشتر قسمت­هاي هر دو رقم را در مرحلۀ غورگي با غلظت 0/1 ميلي­مولار و در مرحلۀ رسيدگي با غلظت 1 ميلي‌مولار به‌طور مؤثري افزايش داد.اين نتايج نشان داد، استفاده از مواد رايجي مانند اسيد ساليسيليك مي­تواند ويژگي پاداكسندگي انگور را به هنگام رسيدگي به‌شدت افزايش دهد.

Grape (Vitis vinifera L.) contains antioxidant compounds which are very useful for human. Unfortunately, most of the antioxidant compounds, such as flavenoides, are reduced during grape ripening stages. Therefore, the study of elicitors for increasing these compounds at the time of ripening, is necessary. In this study, the effect of salicylic acid (SA) spraying in three concentrations of 0 (control), 0.1 and 1mM on the leaves and fruits of two grape cultivars "Shahani" (with black berries) and "Fakhri" (with green berries) at two growth stages (unripe and ripe) were investigated. Detection indicators at unripe stage were acidity and berry size, and at ripe stage were juiciness and total soluble solid of berries . This study was conducted in 2013-2014 on the vineyards of the "Malayer Grape Research Center". The experimental vines were ten years old and their growing system was a row planting and drip irrigation method. This experiment was carried out based on completely randomized design (CRD) with seven treatments and three replications. The results showed that the maximum amount of carotenoids were at the unripe stage in the fruit skin of "Shahani" and "Fakhri" cultivars treated by SA at 0.1mM concentration to amount 73.65 and 69.94 mg/gFW, respectively. Results of comparing two growth stages showed that the maximum amount of anthocyanins were at ripe stages in the fruit skin and leaves of "Shahani" cultivar treated by SA at 0.1mM concentration to amount 3.21 and 2.343 mg/g FW respectively. In addition, Measurement of total flavonoids content as showed the increasing effect of SA at 0.1mM concentration on total flavonoids of leaves and all parts of fruits (exception of seeds) both "Shahani" and "Fakhri" cultivars at ripe stages were more effective. Also, SA treatment as significantly increased the antioxidant activity content of most parts both cultivars at unripe stages at 0.1mM concentration and ripe stages at 1mM concentration. These results showed that the use of common materials, such as SA, can greatly increase antioxidant properties of grapes during ripe stage.