بررسي تنوع ژنتيكي برخي رقم‌هاي پابلند گل داوودي (Dendranthema grandiflorum Ramat.) بر پايۀ صفات ريخت‌شناختي در شرايط بيرانشهر

Evaluation of genetic diversity among some tall Chrysanthemum (Dendranthema grandiflorum Ramat.) using morphological traits in Beiranshahr conditions

گل داوودي (Dendranthema grandiflorum Ramat.) يكي از مهم­ترين گياهان زينتي و دارويي در عرصۀ جهاني به­شمار مي­رود. به‌منظور بررسي ميزان تنوع ژنتيكي برخي رقم‌هاي گل داوودي با استفاده از نشانگر­هاي ريخت‌شناختي (مورفولوژيك)، 21 صفت كمي در 15 رقم پا­بلند داوودي با سه تكرار در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي در بيرانشهر شهرستان خرم­آباد، استان لرستان ارزيابي شد. نتايج به‌دست‌آمده از اين پژوهش، نشان­دهندۀ دامنۀ گسترده‌اي از تغييرپذيري‌ها در بين رقم‌هاي مورد بررسي از نظر صفات اندازه‌گيري‌شده بود. در برخي از صفات از جمله شمار گل، شمار برگ، شمار شاخه­ هاي جانبي كه ضريب تغييرپذيري‌هاي بالاتري نشان دادند، تنوع بيشتري در بين رقم‌هاي داوودي داشتند. نتايج به‌دست‌آمده از ضريب همبستگي نشان داد، بين صفات شمار گل در بوته با شمار شاخۀ فرعي، قطر شاخۀ اصلي و گستردگي بوته همبستگي منفي و معني­داري وجود داشت. در تجزيۀ عاملي، هفت عامل اصلي و مستقل با مقادير ويژۀ بزرگ­تر از 1 درمجموع توانستند 91/1 درصد واريانس كل را توجيه كنند. در تجزيۀ خوشه­اي رقم‌ها در فاصلۀ اقليدسي 33/73، به سه گروه اصلي تقسيم‌بندي شدند. به‌طوري‌كه دو رقم ̓‌شكرنازʻ و ̕ناديا2ʻ با بيشترين ارتفاع شاخه و رقم گل‌گيسʻ با بيشترين قطر سرگل از ديگر رقم‌ها متمايز شدند. بنابراين با توجه به اينكه بررسي اين رقم‌ها در شرايط يكسان صورت گرفته است، مي­تواند گزينش براي صفات مورد بررسي صورت گيرد.

Chrysanthemum (Dendranthemagrandiflorum Ramat.) is one of most important ornamental and medicinal plants in the world. In order to evaluate genetic diversity among some tall Chrysanthemum cultivars using morphological markers, 21 traits in 15 tall cultivars, were evaluated in randomized complete block design with three replications in Beiranshahr Khorramabad county, Lorestan province. Results obtained from this study revealed a wide range of variations in the measured traits between cultivars. A higher coefficient variation observed for some traits such as flowers number, number of leaves, number of lateral branches. Results of correlation coefficients showed that there was negative correlation between flowers number per plant and number of branches, main branch diameter and plant spacing. Factor analysis, showed seven main and independent components factors with Eigen values greater than one which could Justified 91.1 percent of the total variation. In Cluster analysis, cultivars in Euclidean distance of 33.73were divided into three groups. Therefore, two cultivars of 'Shekarnaz' and 'Nandia2' were distinguished from the other cultivars with the highest branch height and 'Golgis' cultivar with the largest head diameter. Since the evaluation of these cultivars was done in the same conditions, so selection can be done for the studied traits.