بهينه‌سازي القاي ريشه‌هاي مويين در كاسني و تأثير اكسين و منبع كربن بر رشد آن‌ها

Optimization of hairy roots induction in chicory (Cichorium intybus L.) and effects of auxin and carbon source on their growth

كشت ريشه‌هاي مويين، روش مؤثري براي توليد متابوليت‌هاي ثانويه گياهي مي‌باشد؛ زيرا ريشه‌هاي مويين از پايداري ژنتيكي و بيولوژيكي برخوردار بوده و قادر به توليد متابوليت‌ها، در زمان كوتاه و بدون نياز به هورمون مي‌باشند. كاسني، از جمله گياهان دارويي ارزشمند بوده و شامل تركيبات دارويي مهمي مي‌باشد. در اين تحقيق، القاي ريشه‌هاي مويين، توسطاگروباكتريوم رايزوژنز سويه A4 انجام شد. در آزمايش اول، تأثير نوع و سن ريزنمونه و مدت هم‌كشتي، بر كارايي القاي ريشه‌هاي مويين بررسي شد. در آزمايش دوم، تأثير سه نوع محيط كشت مختلف (موراشيك و اسكوگ جامد، مايع و 2/1 غلظت مايع) بر ميزان رشد و توليد زيست‌توده در ريشه‌هاي مويين بررسي شد. در آزمايش سوم، تأثير نوع و سن ريزنمونه، بر ميزان فنل كل بررسي گرديد؛ همچنين در آزمايش چهارم، تأثير غلظت‌هاي مختلف نفتالين­استيك­اسيد (5/1 و 1، 5/0، 0 ميلي‌گرم در ليتر) و ساكارز (6 و 5، 4، 3 درصد)، بر ميزان تجمع زيست‌توده بررسي شد. نتايج به­دست­آمده نشان داد كه بيشترين درصد القاي ريشه‌هاي مويين (60 درصد) و تعداد ريشه (61/11 ريشه در هر ريزنمونه) در ريزنمونه‌هاي كوتيلدون 5 روزه، به­دست آمد. همچنين محيط كشت 2/1 غلظت، بهترين محيط كشت براي رشد ريشه‌هاي مويين بود و بيشترين ميزان فنل كل، در ريشه‌هاي مويين حاصل از برگ 28 روزه حاصل شد. همچنين محيط كشت حاوي تركيب 5/0 ميلي‌گرم در ليتر نفتالين­استيك­اسيد و 3 درصد ساكارز، بهترين تأثير را در تجمع زيست­توده نشان دادند.

Hairy root cultures are an effective method for production of secondary metabolites, because hairy roots are genetically and biologically stable and they are able to produce metabolite within a short time without need to use hormones. Chicory (Cichorium intybus L.) is one of the important medicinal plants that contains a number of important medicinal compounds.In this research, hairy root induction was established through the mediation of the A4 strain of Agrobacterium rhizogenes. In first experiment, the effects of type and age of explant and co-culture times on the efficiency of hairy root induction were investigated. In the second experiment, the effect of three different media (Murashige and Skoog solid, liquid and liquid half strength) were investigated on growth rate and biomass accumulation hairy roots. In third experiment, effects of type and age of explant were investigated on the total phenolic content of hairy roots. In fourth experiment, the effect of various concentrations of NAA (0, 0.5, 1 and 1.5 mg/l) and sucrose (3, 4, 5 and 6%) were investigated on biomass accumulation. The obtained results showed maximum hairy root induction (60 percent) and number of roots (11.61 roots per explant) induced from 5-days-old cotyledons. The half strength medium of liquid Murashige and Skoog was the best medium for growth of hairy roots. Also, maximum total phenolic content in hairy roots was obtained by 28-days-old leaves. Medium supplemented with combination of 0.5 mg/l NAA and 3% sucrose showed the best effect on biomass accumulation.