تأثير نانوكلات روي بر صفات مورفوفيزيولوژيكي و فيتوشيميايي گياه دارويي زرين گياه يا بادرنجبويه دنايي در شرايط تنش خشكي

Effect of nano zinc chelate on morpho-physiological and phytochemical chracteristics of Dracocephalum kotschyi Bioss in drought stress condition

به­منظور بررسي اثر محلول‌پاشي با نانو­كلات، بر روي مقاومت به تنش خشكي و همچنين صفات كمي و كيفي زرين گياه يا بادرنجبويه دنايي تحت تنش خشكي، آزمايشي به­صورت فاكتوريل بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي، با 3 تكرار انجام شد. فاكتورهاي آزمايشي شامل تنش خشكي در سه سطح (آبياري در حد ظرفيت زراعي و آبياري به­ميزان 30 و 60 درصد ظرفيت زراعي) و محلول‌پاشي با نانو­كلات­روي در دو سطح (محلول­پاشي و عدم محلول­پاشي) بود. نتايج نشان دادند كه با افزايش شدت تنش خشكي، ارتفاع بوته و وزن تر و خشك بوته به­صورت معني‌داري كاهش پيدا كرد، و محلول­پاشي با روي، سبب افزايش اين صفات گرديد. كاربرد روي، توانسته ميزان كلروفيل a را افزايش دهد و بيشترين مقدار كلروفيل كل (85/0 ميلي‌گرم در گرم برگ تازه) از گياهان رشدكرده در شرايط بدون تنش به­دست آمد. بيشترين درصد اسانس (53/1 درصد) نيز از گياهان تحت تيمار تنش 60 درصد ظرفيت زراعي­+­ محلول­‌پاشي با روي استحصال گرديد. چهار تركيب اصلي اسانس؛ ليمونن، وربنون، نرال و سيترال بود كه بيشترين مقدار ليمونن (72/30 درصد)، وربنون (72/33 درصد) و نرال (37/7 درصد) از گياهان تحت تأثير تنش 60 درصد ظرفيت مزرعه حاصل شد، مقدار سه تركيب ليمونن، وربنون و نرال، در شرايط كاربرد روي، نسبت به حالت بدون محلول­پاشي با روي، افزايش معني‌داري يافتند.

For the investigation of effects of nano Zinc chelate foliar application on drought stress resistance of Dracocephalum kotschyi, and it's qualitative and quantitative characteristics, a field experiment, was conducted during 2016 growing season at research field of Imam Khomeini International University of Qazvin, Iran. The experiment was laid out in Factorial experiment based on randomized complete block design with 6 treatments and 3 replications. The experimental factors were; drought stress at three levels (100, 60 and 30% of field capacity) and nano zinc chelate at two levels (with and without foliar application). Results showed that with increasing of drought stress intensity, fresh and dry weight of plants as well as plant height were significantly decreased, but foliar application of zinc caused increasing in these traits. The maximum essential oil percentage (1.53%) was observed in plants treated with moderate drought stress and Zn foliar application. Zinc application could increase the amount of chlorophyll a, however the highest chlorophyll content (0.85 mg/gFW) was obtained by 100% FC irrigation. Main constituents of D.kotschyi essential oil are limonene, verbenone, neral and citral. The maximum percentage of limonene (30.72%), verbenone (33.72%) and neral (7.37%) were found in plants that treated with medium drought stress (60% FC). However the amounts of limonene, neral and verbenone were increased in presence of zinc foliar application.