عملكرد، ميزان عناصر و گاليك اسيد در ميوه سماق تحت تيمارهاي مختلف كودي

The yield, amount of elements and gallic acid in fruits of Sumac (Rhus coriaria) under different fertilizer treatments

به­منظور بررسي خصوصيات مورفولوژي، عملكرد، عناصر و گاليك اسيد در ميوه سماق (Rhus coriaria L.) تحت تأثير كودهاي دامي و شيميايي آزمايشي به­صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع اجرا شد. عامل كود دامي (M) در سه سطح 0 (شاهد)، 20 و 40 تن در هكتار و عامل كود شيميايي (مخلوط نيتروژن، فسفر و پتاسيم) شامل N0P0K0، N50P25K25 و N100P50K50 كيلوگرم در هكتار از منبع اوره، سوپر­فسفات­تريپل و اكسيدپتاسيم بودند. نتايج نشان داد كه اثر متقابل كود دامي × شيميايي بر ارتفاع بوته و قطر تنه در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بود. همچنين كود دامي بر تعداد و عرض برگ، عملكرد خوشه تر و خشك در سطح احتمال پنج درصد و بر طول و وزن برگ در سطح احتمال يك درصد اثر معني‌داري داشت. اثر كود شيميايي بر وزن برگ در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بود. اثر كود دامي بر نيتروژن، فسفر، پتاسيم و آهن در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بود. مقايسه ميانگين صفات مورفولوژي نشان داد كه بيشترين تعداد برگ، طول برگ، وزن برگ، عملكرد خوشه تر و عملكرد خوشه خشك، به­ترتيب با ميانگين‌هاي 44/683 عدد در هر گياه، 25/37 سانتي‌متر، 9/1754 گرم در گياه، 44/301 گرم در گياه و 44/281 گرم در گياه از مصرف 40 تن در هكتار كود دامي به­دست آمد، بيشترين درصد نيتروژن، فسفر و پتاسيم، به­ترتيب با ميانگين‌هاي 9/1، 32/0 و 71/0 درصد از مصرف 40 تن در هكتار حاصل شد. بيشترين مقدار گاليك اسيد از مصرف كود دامي 40 تن در هكتار با 74/0 ميلي‌گرم در كيلوگرم ميوه به­دست آمد. نتايج نشان داد كه سماق، گياه كودپذيري بوده و با مصرف كود عملكرد ميوه و گاليك اسيد افزايش مي‌يابد.

In order to study morphological characteristics, yield, elements and Gallic acid contents in Rhus coriaria L. fruits under the influence of manure and chemical fertilizers, a factorial experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications at the Research Institute of Forests and Rangelands. Manure factor was included control, 20 and 40 tons per hectare and chemical fertilizers (Mixture of nitrogen, phosphorus and potassium) were N0P0K0 (control), N50P25K25 and N100P50K50 kg ha-1 from urea, triple superphosphate and potassium oxide sources. Results showed that the interaction of manure and chemical fertilizer on plant height and trunk diameter was significant at 1% probability level. Manure had a significant effect on leaf number and width, fresh and dry yield of cluster at a probability level of 5%, and on leaf length and leaf weight at 1% probability level. The effect of chemical fertilizer on leaf weight was significant at 1% probability level. The effect of manure fertilizer on nitrogen, phosphorus, potassium and iron was significant at 1% probability level. Mean comparisons of morphological traits showed that the highest number of leaves (683.44 number per plant), leaf length (24.06 cm), leaf weight (1754.9 g per plant), fresh cluster yield (301 g per plant) and dry cluster yield (281.2 g per plant) were achieved with using of 40 tons per hectare manure. The highest percent of nitrogen, phosphorus and potassium were obtained with mean of 1.9, 0.32 and 0.71%, respectively with consumption of 40 tons per hectare manure. The highest amount of Gallic acid was obtained from manure application of 40 tons per hectare with 0.44 mg/kg of fruit. Results showed that this plant has been affected by fertilizer and increased fruit and Gallic acid with the use of fertilizers.