پديد آورندگان :
آتشكار، داريوش دانشگاه بوعلي سينا - دانشكده كشاورزي , ارشادي، احمد دانشگاه بوعلي سينا - دانشكده كشاورزي , طاهري، مهدي سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان زنجان , عبدالهي، حميد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات علوم باغباني
كليدواژه :
تبادل روزنهاي , تعرق , فتوسنتز , كارايي مصرف آب , كم‌آبي
چكيده فارسي :
به‌منظور ارزيابي تحمل به خشكي برخي پايه‌هاي هيبريد سيب، آزمايشي گلداني به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 11 ژنوتيپ حاصل از برنامه اصلاح پايه‌هاي سيب شامل AR1 تا AR11 بههمراه پايه MM111 به‌عنوان شاهد متحمل در دو تيمار آبياري 40 و 80 درصد ظرفيت زراعي اجرا شد. در اين پژوهش فاكتورهاي فيزيولوژيكي شامل: فتوسنتز، هدايت روزنهاي، تعرق،CO2 زيرروزنه، كارايي مصرف آب، هدايت مزوفيلي، محتوي نسبي آب برگ، دماي سطح برگ و دماي بخش دروني تاج اندازه‌گيري شد. به‌طوركلي ژنوتيپ پايه‌هاي موردمطالعه به لحاظ خصوصيات فيزيولوژيكي تفاوت معني‌داري در سطح 1% از خود نشان دادند. تحت تأثير تنش خشكي، پارامترهاي فيزيولوژيكي كاهش يافت و ميزان كاهش آن در ژنوتيپ پايه‌هاي مختلف متفاوت بود. اگرچه ژنوتيپ پايه‌هاي AR3، AR4، AR5 و AR7در شرايط آبياري بدون تنش، داراي بيشترين تبادلات روزنهاي و فتوسنتز بودند؛ ولي كمترين كاهش در تبادلات روزنهاي و فتوسنتز تحت تنش خشكي در ژنوتيپ پايه‌هاي AR1، AR4، AR8 و AR11 و بيشترين عكسالعمل منفي به تنش در ژنوتيپ پايه‌هاي AR3، AR6، AR7 و AR9 مشاهده شد كه به‌عنوان دو گروه ژنوتيپ‌هاي متحمل و حساس به تنش خشكي، مي‌توانند در بررسيهاي بعدي موردتوجه قرار گيرند. محتوي نسبي آب برگ در ژنوتيپ‌هاي متحمل به تنش خشكي، عليرغم داشتن تعرق بيشتر، بهميزان كمتري كاهش يافت و همين امر ميزان آماس برگ‌ها و شاخصهاي فتوسنتزي آن‌ها را بهبود داد. احتمالاً اين ژنوتيپ‌ها با سيستم ريشه‌اي ويژه، توانايي جذب بيشتر آب از خاك را داشته و يا با تجمع اسموليتهاي درون‌سلولي، قدرت جذب و نگهداري آب بيشتري دارند.
چكيده لاتين :
In order to evaluate the drought tolerance of some hybrid apple rootstocks, an experiment was conducted in a randomized complete block design with 11 genotypes from apple rootstock breeding program, AR1 to AR11, with MM111, as tolerant control, under two irrigation treatments of 40 and 80% field capacity. In this experiment, physiological parameters including photosynthesis, stomatal conductance, transpiration, sub-stomatal CO2, water use efficiency, mesophyll conductance, leaf relative water content (RWC), leaf surface temperature, and internal temperature of the crown were measured. Generally, the studied genotypes showed significant differences in physiological characteristics at 1% level. Drought stress reduced the physiological parameters and its reduction varied among different genotypes. Genotypes AR3, AR4, AR5 and AR7 had the highest stomatal conductance and photosynthesis rate under normal irrigation (control), however, AR1, AR4, AR8, AR11 showed the least and AR3, AR6, AR7, AR9 revealed the most decrease in stomatal conductance and photosynthesis rate under drought stress which may be considered as drought tolerant and drought suceptible groups of genotypes for further studies. Despite higher transpiration of drought tolerant genotypes, they maintained their leaf relative water content under drought stress which, in turn resulted in retaining their leaf turgor pressure and photosynthesis parameters. These genotypes had more ability to absorb or keep water probably due to their special root system or higher osmolites accumulation in their cells.
